Komornik zajmuje nasze wynagrodzenie
Przedsiębiorca zatrudniający pracowników może spotkać się z sytuacją, iż w swojej skrzynce na listy pewne dnia znajdzie pismo od komornika, celem zajęcia wynagrodzenia za pracę. Jak wtedy postąpić? Na pewno nie wpadać w panikę i nie zwalniać zaraz pracownika.
Egzekucja z wynagrodzenia za pracę jest jednym ze sposobów wyegzekwowania należności pieniężnych. Może ona dotyczyć wszelkich świadczeń wynikających ze stosunku pracy, czyli oprócz wynagrodzenia zasadniczego także premii, nagród należnych pracownikowi, udziałów w zyskach, udziałów w funduszu zakładowym oraz wszelkich innych funduszach związanych ze stosunkiem pracy. Bez znaczenia jest sposób nawiązania stosunku o pracę (umowa o pracę, powołanie, wybór, mianowanie). Spotkałam się nawet z sytuacją, że komornik pytał o wypłacane diety z tytułu podróży służbowych.
Egzekucja z wynagrodzenia za pracę może być przeprowadzona wyłącznie, jeżeli nie zostało ono jeszcze wypłacone pracownikowi. Jeżeli pracownik otrzymał wynagrodzenie, egzekucja do tych pieniędzy, może być prowadzona, ale już w innym trybie. W przypadku przelewu na rachunek bankowy, prowadzona jest egzekucja z rachunku bankowego, jeśli wynagrodzenie wypłacono w gotówce – egzekucja z ruchomości.
Istotne również jest, że egzekucja z wynagrodzenia za pracę może być prowadzona jedynie wtedy, gdy dłużnik jest zatrudniony u danego pracodawcy w momencie dokonania zajęcia wynagrodzenia przez komornika.
Co w takim razie pracodawca, jak i sam zobowiązany winien wiedzieć?
Pracodawca zobowiązany jest samodzielnie wyliczyć, jaką część wynagrodzenia wypłaci dłużnikowi. W tym celu powinien uwzględnić zasady obliczania wysokości wynagrodzenia oraz ograniczenia egzekucji wynikające z przepisów kodeksu postępowania cywilnego oraz kodeksu pracy.
Zgodnie z przepisami kodeksu pracy, z wynagrodzenia pracownika – po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych podlegają potrąceniu sumy egzekwowane:
Na zaspokojenie alimentów do wysokości 3/5 wynagrodzenia, czyli 60 proc., (przy czym nagroda z zakładowego funduszu nagród, dodatkowe wynagrodzenie roczne oraz należności przysługujące pracownikom z tytułu udziału w zysku lub w nadwyżce bilansowej podlegają egzekucji na zaspokojenie alimentów do pełnej wysokości);
na pokrycie należności innych niż alimenty do wysokości połowy wynagrodzenia.
Potrącenia na inne należności niż alimenty nie mogą w sumie przekraczać 50 proc. wynagrodzenia, a łącznie z potrąceniami na alimenty 60 proc. wynagrodzenia. Niezależnie od tych potrąceń pracodawca może potrącić kary pieniężne wymierzone pracownikowi w ramach odpowiedzialności porządkowej.
Bardzo ważne jest, aby pamiętać, że przy potrącaniu sum egzekwowanych na pokrycie należności innych niż alimenty, zgodnie z przepisami kodeksu pracy, wolna od potrąceń jest kwota wynagrodzenia za pracę w wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę, po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.
Przy egzekwowaniu alimentów to ograniczenie nie działa.
Jeżeli pracownik jest zatrudniony na część etatu, kwota wolna od potrąceń ulega zmniejszeniu proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy. Gdy pracownik jest zatrudniony u kilku pracodawców, kwoty wolne od potrąceń ustala się oddzielnie.
W przypadku wszczęcia egzekucji do wynagrodzenia za pracę zajętego już przez innych wierzycieli, pracodawca ma obowiązek wskazać komornikowi tytuły wykonawcze oraz zasądzone nimi należności.
Zajęcie wynagrodzenia a zmiana pracodawcy.
Może się zdarzyć, iż trakcie zajęcia wynagrodzenia, z jakiś przyczyn rozstaniemy się z pracownikiem. Co wtedy?
W przypadku rozwiązania umowy o pracę z pracownikiem (dłużnikiem), pracodawca powinien uczynić wzmiankę o zajęciu wynagrodzenia w wydanym świadectwie pracy, a jeżeli nowy pracodawca dłużnika jest mu znany, przesłać mu zawiadomienie komornika i dokumenty dotyczące zajęcia wynagrodzenia. Nowy pracodawca, któremu pracownik przedstawił świadectwo pracy z zapisem o zajęciu wynagrodzenia, zawiadamia o zatrudnieniu pracownika-dłużnika pracodawcę, który je wydał oraz wskazanego we wzmiance komornika. Obowiązek powiadomienia komornika o zmianie pracodawcy należy także do pracownika-dłużnika.
Jeżeli pracownik, po przerwie znowu zatrudnił się u dawnego pracodawcy, któremu komornik wcześniej przesłał zawiadomienie o zajęciu wynagrodzenia, to takie zajęcie wciąż jest skuteczne. Pracownik powinien wtedy udowodnić pracodawcy, że egzekwowany dług zostały przez niego już w całości spłacony i sprawa egzekucyjna zakończona. W tym celu powinien przedłożyć stosowne postanowienie komornika.
Ważne!
Komornik może wymierzyć pracodawcy jak również dłużnikowi, którzy uchybili obowiązkom wynikającym z przepisów procedury egzekucyjnej, grzywnę w wysokości do 2000 zł.
Może się również zdarzyć, że komornik prowadząc egzekucję przeciwko dłużnikowi równocześnie z zajęciem wynagrodzenia u pracodawcy zajmuje także rachunek bankowy, na który przekazywana jest kwota stanowiąca część wynagrodzenia po dokonaniu potrąceń przez pracodawcę. Jednoczesne zajęcie wynagrodzenia i konta bankowego powoduje nierzadko pozbawienie dłużnika jakichkolwiek dochodów. W sytuacji takiej dłużnikowi przysługują określone uprawnienia.
Z doświadczenia wiem, że niekiedy egzekwowana kwota jest znacznie mniejsza, niż kwota znajdująca się na rachunku bankowym, a banki, mimo że są powiadomieni przez komornika o kwocie do wyegzekwowania, blokują wszystkie znajdujące się na koncie środki pieniężne.
Przede wszystkim należy pamiętać, że pieniądze zgromadzone na rachunku typu ROR czy rachunku oszczędnościowym, a na takie z reguły przekazywane są pensje pracownicze, korzystają z ochrony na podstawie art. 54 prawa bankowego, czyli obejmuje je kwota wolna od zajęcia. Należy jak najszybciej zgłosić komornikowi, że na zajęty rachunek bankowy wpływa wynagrodzenie po dokonaniu potrąceń przez pracodawcę i wnosić o zwolnienie tej części wynagrodzenia spod egzekucji z rachunku bankowego. Samo równoczesne zajęcie wynagrodzenia i rachunku dłużnika nie jest zabronione, ponieważ na rachunek mogą wpływać także inne dochody dłużnika niż z tytułu wynagrodzenia za pracę. Te inne wpływy, jeśli nie mieszczą się w kwocie wolnej od zajęcia mogą być przekazane komornikowi. Jednak część wynagrodzenia wolna od potrąceń powinna być pozostawiona do dyspozycji dłużnika.
Przysługuje nam również złożenie skargi na czynności komornika do sądu rejonowego. Termin na wniesienie skargi wynosi 7 dni od dnia uzyskania wiedzy o dokonaniu przez komornika czynności, która naruszyły prawa przysługujące dłużnikowi. Sąd powinien rozpoznać skargę w terminie tygodniowym od dnia jej wpływu.
Źródło: art. 87-91 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy ( tj. 1998 r. Dz. U. nr 21, poz. 94 z póź. zm.)
„Wyszkowiak” nr 47 z 19 listopada 2013 r.
***
Agnieszka Londzin ekonomista, audytor - specjalista w dziedzinie podatków i finansów publicznych. Wieloletni pracownik służb skarbowych
Egzekucja z wynagrodzenia za pracę może być przeprowadzona wyłącznie, jeżeli nie zostało ono jeszcze wypłacone pracownikowi. Jeżeli pracownik otrzymał wynagrodzenie, egzekucja do tych pieniędzy, może być prowadzona, ale już w innym trybie. W przypadku przelewu na rachunek bankowy, prowadzona jest egzekucja z rachunku bankowego, jeśli wynagrodzenie wypłacono w gotówce – egzekucja z ruchomości.
Istotne również jest, że egzekucja z wynagrodzenia za pracę może być prowadzona jedynie wtedy, gdy dłużnik jest zatrudniony u danego pracodawcy w momencie dokonania zajęcia wynagrodzenia przez komornika.
Co w takim razie pracodawca, jak i sam zobowiązany winien wiedzieć?
Pracodawca zobowiązany jest samodzielnie wyliczyć, jaką część wynagrodzenia wypłaci dłużnikowi. W tym celu powinien uwzględnić zasady obliczania wysokości wynagrodzenia oraz ograniczenia egzekucji wynikające z przepisów kodeksu postępowania cywilnego oraz kodeksu pracy.
Zgodnie z przepisami kodeksu pracy, z wynagrodzenia pracownika – po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych podlegają potrąceniu sumy egzekwowane:
Na zaspokojenie alimentów do wysokości 3/5 wynagrodzenia, czyli 60 proc., (przy czym nagroda z zakładowego funduszu nagród, dodatkowe wynagrodzenie roczne oraz należności przysługujące pracownikom z tytułu udziału w zysku lub w nadwyżce bilansowej podlegają egzekucji na zaspokojenie alimentów do pełnej wysokości);
na pokrycie należności innych niż alimenty do wysokości połowy wynagrodzenia.
Potrącenia na inne należności niż alimenty nie mogą w sumie przekraczać 50 proc. wynagrodzenia, a łącznie z potrąceniami na alimenty 60 proc. wynagrodzenia. Niezależnie od tych potrąceń pracodawca może potrącić kary pieniężne wymierzone pracownikowi w ramach odpowiedzialności porządkowej.
Bardzo ważne jest, aby pamiętać, że przy potrącaniu sum egzekwowanych na pokrycie należności innych niż alimenty, zgodnie z przepisami kodeksu pracy, wolna od potrąceń jest kwota wynagrodzenia za pracę w wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę, po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.
Przy egzekwowaniu alimentów to ograniczenie nie działa.
Jeżeli pracownik jest zatrudniony na część etatu, kwota wolna od potrąceń ulega zmniejszeniu proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy. Gdy pracownik jest zatrudniony u kilku pracodawców, kwoty wolne od potrąceń ustala się oddzielnie.
W przypadku wszczęcia egzekucji do wynagrodzenia za pracę zajętego już przez innych wierzycieli, pracodawca ma obowiązek wskazać komornikowi tytuły wykonawcze oraz zasądzone nimi należności.
Zajęcie wynagrodzenia a zmiana pracodawcy.
Może się zdarzyć, iż trakcie zajęcia wynagrodzenia, z jakiś przyczyn rozstaniemy się z pracownikiem. Co wtedy?
W przypadku rozwiązania umowy o pracę z pracownikiem (dłużnikiem), pracodawca powinien uczynić wzmiankę o zajęciu wynagrodzenia w wydanym świadectwie pracy, a jeżeli nowy pracodawca dłużnika jest mu znany, przesłać mu zawiadomienie komornika i dokumenty dotyczące zajęcia wynagrodzenia. Nowy pracodawca, któremu pracownik przedstawił świadectwo pracy z zapisem o zajęciu wynagrodzenia, zawiadamia o zatrudnieniu pracownika-dłużnika pracodawcę, który je wydał oraz wskazanego we wzmiance komornika. Obowiązek powiadomienia komornika o zmianie pracodawcy należy także do pracownika-dłużnika.
Jeżeli pracownik, po przerwie znowu zatrudnił się u dawnego pracodawcy, któremu komornik wcześniej przesłał zawiadomienie o zajęciu wynagrodzenia, to takie zajęcie wciąż jest skuteczne. Pracownik powinien wtedy udowodnić pracodawcy, że egzekwowany dług zostały przez niego już w całości spłacony i sprawa egzekucyjna zakończona. W tym celu powinien przedłożyć stosowne postanowienie komornika.
Ważne!
Komornik może wymierzyć pracodawcy jak również dłużnikowi, którzy uchybili obowiązkom wynikającym z przepisów procedury egzekucyjnej, grzywnę w wysokości do 2000 zł.
Może się również zdarzyć, że komornik prowadząc egzekucję przeciwko dłużnikowi równocześnie z zajęciem wynagrodzenia u pracodawcy zajmuje także rachunek bankowy, na który przekazywana jest kwota stanowiąca część wynagrodzenia po dokonaniu potrąceń przez pracodawcę. Jednoczesne zajęcie wynagrodzenia i konta bankowego powoduje nierzadko pozbawienie dłużnika jakichkolwiek dochodów. W sytuacji takiej dłużnikowi przysługują określone uprawnienia.
Z doświadczenia wiem, że niekiedy egzekwowana kwota jest znacznie mniejsza, niż kwota znajdująca się na rachunku bankowym, a banki, mimo że są powiadomieni przez komornika o kwocie do wyegzekwowania, blokują wszystkie znajdujące się na koncie środki pieniężne.
Przede wszystkim należy pamiętać, że pieniądze zgromadzone na rachunku typu ROR czy rachunku oszczędnościowym, a na takie z reguły przekazywane są pensje pracownicze, korzystają z ochrony na podstawie art. 54 prawa bankowego, czyli obejmuje je kwota wolna od zajęcia. Należy jak najszybciej zgłosić komornikowi, że na zajęty rachunek bankowy wpływa wynagrodzenie po dokonaniu potrąceń przez pracodawcę i wnosić o zwolnienie tej części wynagrodzenia spod egzekucji z rachunku bankowego. Samo równoczesne zajęcie wynagrodzenia i rachunku dłużnika nie jest zabronione, ponieważ na rachunek mogą wpływać także inne dochody dłużnika niż z tytułu wynagrodzenia za pracę. Te inne wpływy, jeśli nie mieszczą się w kwocie wolnej od zajęcia mogą być przekazane komornikowi. Jednak część wynagrodzenia wolna od potrąceń powinna być pozostawiona do dyspozycji dłużnika.
Przysługuje nam również złożenie skargi na czynności komornika do sądu rejonowego. Termin na wniesienie skargi wynosi 7 dni od dnia uzyskania wiedzy o dokonaniu przez komornika czynności, która naruszyły prawa przysługujące dłużnikowi. Sąd powinien rozpoznać skargę w terminie tygodniowym od dnia jej wpływu.
Źródło: art. 87-91 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy ( tj. 1998 r. Dz. U. nr 21, poz. 94 z póź. zm.)
„Wyszkowiak” nr 47 z 19 listopada 2013 r.
***
Agnieszka Londzin ekonomista, audytor - specjalista w dziedzinie podatków i finansów publicznych. Wieloletni pracownik służb skarbowych