Jak odzyskać podatek VAT od niezapłaconej faktury
Obecnie, wielu przedsiębiorców w Polsce boryka się z problemem braku możliwości wyegzekwowania należności za wykonane usługi lub sprzedany towar.
W sytuacji gdy podatnik (wierzyciel) nie ma możliwości wyegzekwowania od dłużnika należności za towar czy usługę, ma prawo – w myśl art. 89a ustawy o VAT - do pomniejszenia podatku należnego. Korekta taka nazywana jest powszechnie ulgą na złe długi.
Warunki skorzystania z ulgi „na złe długi” .
Z ulgi na złe długi podatnik (wierzyciel) może skorzystać przy łącznym spełnieniu następujących warunków:
1) dostawa towaru lub świadczenie usług były dokonane na rzecz podatnika, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, czyli zarejestrowanego jako podatnik VAT czynny, niebędącego w trakcie postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji,
2) wierzytelności zostały uprzednio wykazane w deklaracji jako obrót opodatkowany i podatek należny,
3) wierzyciel i dłużnik na dzień dokonania korekty, o której mowa, są podatnikami zarejestrowanymi jako podatnicy VAT czynni,
4) wierzytelności nie zostały zbyte,
5) od daty wystawienia faktury, będącej podstawą do odpisania wierzytelności, nie upłynęły 2 lata, licząc od końca roku, w którym została wystawiona,
6) wierzyciel zawiadomił dłużnika o zamiarze skorygowania podatku należnego ze względu na wystąpienie okoliczności, o których mowa, a dłużnik w ciągu 14 dni od dnia otrzymania zawiadomienia nie uregulował należności w jakiejkolwiek formie.
Przywołany wyżej art. 89a ust. 1 i 1a ustawy o VAT stawia warunek, że korekta podatku należnego dotyczyć może wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona. O uprawdopodobnieniu nieściągalności mówimy wówczas, gdy wierzytelność nie zostanie uregulowana w ciągu 180 dni od upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze. Korekta podatku dotyczy również kwoty podatku przypadającej na część kwoty wierzytelności odpisanej jako nieściągalna lub której nieściągalność została uprawdopodobniona. Skorygowanie podatku może nastąpić najwcześniej w rozliczeniu za okres, w którym wierzyciel uzyskał potwierdzenie odbioru przez dłużnika zawiadomienia o zamiarze skorygowania podatku należnego przez wierzyciela w związku z nieuregulowaniem należności.
Przykład
Spółka KRZAK w dniu 15 lipca 2012 r. wystawiła fakturę VAT na kwotę 20.000 zł netto plus VAT w kwocie 4.600 zł. Termin płatności należności określono na 31 lipca 2012 r. W dniu 1 sierpnia 2012 r. dłużnik uregulował część należności w kwocie 5.000 zł.
Ponieważ pozostała część należności nie została zapłacona, zatem wierzyciel ma prawo do skorzystania z ulgi na złe długi, ale jedynie w stosunku do kwoty 19.600 zł brutto, co oznacza, że kwota podatku podlegająca korekcie wyniesie:
19.600 zł × 23 / 123 = 3.665 zł.
Ważne!
Z ulgi na złe długi można skorzystać, jeżeli od daty wystawienia faktury dokumentującej wierzytelność nie upłynęły 2 lata, licząc od końca roku, w którym została wystawiona.
Wierzyciel, który zamierza skorzystać z ulgi na złe długi ma obowiązek zawiadomić o tym fakcie dłużnika. Korekta podatku należnego może nastąpić w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym upłynął 14-dniowy termin na zapłatę wierzytelności przez dłużnika po otrzymaniu zawiadomienia o zamiarze skorzystania przez wierzyciela z ulgi na złe długi, nie wcześniej jednak niż w rozliczeniu za okres, w którym wierzyciel uzyskał potwierdzenie odbioru ww. dokumentu przez dłużnika.
Przykład
W dniu 20 stycznia 2012 r. podatnik wysłał do dłużnika zawiadomienie o zamiarze skorygowania VAT należnego od niezapłaconych wierzytelności. Dłużnik odebrał ww. zawiadomienie 21 stycznia 2012 r. Wierzyciel jeszcze w tym samym miesiącu uzyskał informację o odbiorze zawiadomienia przez dłużnika. W ciągu 14 dni od dnia otrzymania zawiadomienia przez dłużnika, czyli do dnia 4 lutego 2012 r. dłużnik nie uregulował swojego zobowiązania.
Jeżeli pozostałe warunki do skorzystania z ulgi na złe długi zostały spełnione, wierzyciel miał prawo skorygować VAT należny w deklaracji za luty 2012 r.
Podatnik (wierzyciel), który skorzystał z ulgi na złe długi, ma obowiązek wraz z deklaracją podatkową, w której dokonuje korekty podatku należnego, zawiadomić o dokonanej korekcie właściwy dla podatnika urząd skarbowy wraz z podaniem kwot korekty podatku należnego.
Wierzyciel obowiązany jest również zawiadomić o dokonanej korekcie dłużnika w ciągu 7 dni od dnia jej dokonania, a kopię tego zawiadomienia przesłać do urzędu skarbowego właściwego dla wierzyciela. Obowiązek ten wynika z przepisu art. 89a ust. 6 ustawy o VAT.
Dłużnik, który otrzymał takie zawiadomienie o korekcie i nie uregulował należności w terminie 14 dni od dnia jego otrzymania, ma obowiązek odpowiedniego pomniejszenia podatku naliczonego podlegającego odliczeniu, lub w przypadku jego braku, do odpowiedniego powiększenia kwoty podatku należnego, o kwotę podatku wynikającą z nieuregulowanych faktur, poprzez korektę deklaracji za okres, w którym dokonał odliczenia.
W przypadku gdy dłużnik skoryguje już podatek na podstawie powołanego przepisu, a w późniejszym terminie ureguluje całość lub część należności, ma prawo do zwiększenia kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym uregulował należność.
Krok po kroku – jak skorzystać z ulgi na „za złe długi”:
Krok 1 – Sprawdź stare wierzytelności i policz, czy minęło już 180 dni od terminu płatności.
Krok 2 – Sprawdź, czy w dniu dostawy towaru lub świadczenia usługi, kontrahent był podatnikiem zarejestrowanym jako podatnik VAT czynny i czy nie był w trakcie postępowania upadłościowego lub likwidacji.
Krok 3 – Ustal, czy spełnione są pozostałe warunki skorzystania z ulgi, tzn. czy kwota wierzytelności była wykazana w deklaracji i czy nie została zbyta.
Krok 4 – Poinformuj dłużnika o zamiarze korekty.
Krok 5 – Uzyskaj potwierdzenie odbioru zawiadomienia.
Krok 6 – Ustal, czy na dzień korekty dłużnik jest podatnikiem zarejestrowanym jako podatnik VAT czynny.
Krok 7 – Sporządź korektę.
Krok 8– Zawiadom urząd skarbowy o korekcie.
Krok 9 – Zawiadom dłużnika o korekcie.
Krok 10 – Kopię pisma wysłanego do dłużnika złóż do urzędu skarbowego.
Zaznaczyć należy, iż zmniejszenie podatku należnego VAT nie skutkuje powstaniem przychodu w podatku dochodowym, co wynika z faktu, że do przychodów podatkowych nie zalicza się zwróconych, umorzonych lub zaniechanych podatków i opłat stanowiących dochody budżetu państwa albo jednostek samorządu terytorialnego, niezaliczonych do kosztów uzyskania przychodów. Powyższe potwierdza także definicja przychodu, zgodnie z którą u podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług – za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.
Podstawa prawna: art. 14 ust. 3 pkt 3 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2010 r. nr 51, poz. 307 ze zm.), art. 89a ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 nr , poz. 535 ze zm.).
„Wyszkowiak” nr 32 z 7 sierpnia 2012 r.
***
Agnieszka Londzin ekonomista, audytor - specjalista w dziedzinie podatków i finansów publicznych. Wieloletni pracownik służb skarbowych
Warunki skorzystania z ulgi „na złe długi” .
Z ulgi na złe długi podatnik (wierzyciel) może skorzystać przy łącznym spełnieniu następujących warunków:
1) dostawa towaru lub świadczenie usług były dokonane na rzecz podatnika, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, czyli zarejestrowanego jako podatnik VAT czynny, niebędącego w trakcie postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji,
2) wierzytelności zostały uprzednio wykazane w deklaracji jako obrót opodatkowany i podatek należny,
3) wierzyciel i dłużnik na dzień dokonania korekty, o której mowa, są podatnikami zarejestrowanymi jako podatnicy VAT czynni,
4) wierzytelności nie zostały zbyte,
5) od daty wystawienia faktury, będącej podstawą do odpisania wierzytelności, nie upłynęły 2 lata, licząc od końca roku, w którym została wystawiona,
6) wierzyciel zawiadomił dłużnika o zamiarze skorygowania podatku należnego ze względu na wystąpienie okoliczności, o których mowa, a dłużnik w ciągu 14 dni od dnia otrzymania zawiadomienia nie uregulował należności w jakiejkolwiek formie.
Przywołany wyżej art. 89a ust. 1 i 1a ustawy o VAT stawia warunek, że korekta podatku należnego dotyczyć może wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona. O uprawdopodobnieniu nieściągalności mówimy wówczas, gdy wierzytelność nie zostanie uregulowana w ciągu 180 dni od upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze. Korekta podatku dotyczy również kwoty podatku przypadającej na część kwoty wierzytelności odpisanej jako nieściągalna lub której nieściągalność została uprawdopodobniona. Skorygowanie podatku może nastąpić najwcześniej w rozliczeniu za okres, w którym wierzyciel uzyskał potwierdzenie odbioru przez dłużnika zawiadomienia o zamiarze skorygowania podatku należnego przez wierzyciela w związku z nieuregulowaniem należności.
Przykład
Spółka KRZAK w dniu 15 lipca 2012 r. wystawiła fakturę VAT na kwotę 20.000 zł netto plus VAT w kwocie 4.600 zł. Termin płatności należności określono na 31 lipca 2012 r. W dniu 1 sierpnia 2012 r. dłużnik uregulował część należności w kwocie 5.000 zł.
Ponieważ pozostała część należności nie została zapłacona, zatem wierzyciel ma prawo do skorzystania z ulgi na złe długi, ale jedynie w stosunku do kwoty 19.600 zł brutto, co oznacza, że kwota podatku podlegająca korekcie wyniesie:
19.600 zł × 23 / 123 = 3.665 zł.
Ważne!
Z ulgi na złe długi można skorzystać, jeżeli od daty wystawienia faktury dokumentującej wierzytelność nie upłynęły 2 lata, licząc od końca roku, w którym została wystawiona.
Wierzyciel, który zamierza skorzystać z ulgi na złe długi ma obowiązek zawiadomić o tym fakcie dłużnika. Korekta podatku należnego może nastąpić w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym upłynął 14-dniowy termin na zapłatę wierzytelności przez dłużnika po otrzymaniu zawiadomienia o zamiarze skorzystania przez wierzyciela z ulgi na złe długi, nie wcześniej jednak niż w rozliczeniu za okres, w którym wierzyciel uzyskał potwierdzenie odbioru ww. dokumentu przez dłużnika.
Przykład
W dniu 20 stycznia 2012 r. podatnik wysłał do dłużnika zawiadomienie o zamiarze skorygowania VAT należnego od niezapłaconych wierzytelności. Dłużnik odebrał ww. zawiadomienie 21 stycznia 2012 r. Wierzyciel jeszcze w tym samym miesiącu uzyskał informację o odbiorze zawiadomienia przez dłużnika. W ciągu 14 dni od dnia otrzymania zawiadomienia przez dłużnika, czyli do dnia 4 lutego 2012 r. dłużnik nie uregulował swojego zobowiązania.
Jeżeli pozostałe warunki do skorzystania z ulgi na złe długi zostały spełnione, wierzyciel miał prawo skorygować VAT należny w deklaracji za luty 2012 r.
Podatnik (wierzyciel), który skorzystał z ulgi na złe długi, ma obowiązek wraz z deklaracją podatkową, w której dokonuje korekty podatku należnego, zawiadomić o dokonanej korekcie właściwy dla podatnika urząd skarbowy wraz z podaniem kwot korekty podatku należnego.
Wierzyciel obowiązany jest również zawiadomić o dokonanej korekcie dłużnika w ciągu 7 dni od dnia jej dokonania, a kopię tego zawiadomienia przesłać do urzędu skarbowego właściwego dla wierzyciela. Obowiązek ten wynika z przepisu art. 89a ust. 6 ustawy o VAT.
Dłużnik, który otrzymał takie zawiadomienie o korekcie i nie uregulował należności w terminie 14 dni od dnia jego otrzymania, ma obowiązek odpowiedniego pomniejszenia podatku naliczonego podlegającego odliczeniu, lub w przypadku jego braku, do odpowiedniego powiększenia kwoty podatku należnego, o kwotę podatku wynikającą z nieuregulowanych faktur, poprzez korektę deklaracji za okres, w którym dokonał odliczenia.
W przypadku gdy dłużnik skoryguje już podatek na podstawie powołanego przepisu, a w późniejszym terminie ureguluje całość lub część należności, ma prawo do zwiększenia kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym uregulował należność.
Krok po kroku – jak skorzystać z ulgi na „za złe długi”:
Krok 1 – Sprawdź stare wierzytelności i policz, czy minęło już 180 dni od terminu płatności.
Krok 2 – Sprawdź, czy w dniu dostawy towaru lub świadczenia usługi, kontrahent był podatnikiem zarejestrowanym jako podatnik VAT czynny i czy nie był w trakcie postępowania upadłościowego lub likwidacji.
Krok 3 – Ustal, czy spełnione są pozostałe warunki skorzystania z ulgi, tzn. czy kwota wierzytelności była wykazana w deklaracji i czy nie została zbyta.
Krok 4 – Poinformuj dłużnika o zamiarze korekty.
Krok 5 – Uzyskaj potwierdzenie odbioru zawiadomienia.
Krok 6 – Ustal, czy na dzień korekty dłużnik jest podatnikiem zarejestrowanym jako podatnik VAT czynny.
Krok 7 – Sporządź korektę.
Krok 8– Zawiadom urząd skarbowy o korekcie.
Krok 9 – Zawiadom dłużnika o korekcie.
Krok 10 – Kopię pisma wysłanego do dłużnika złóż do urzędu skarbowego.
Zaznaczyć należy, iż zmniejszenie podatku należnego VAT nie skutkuje powstaniem przychodu w podatku dochodowym, co wynika z faktu, że do przychodów podatkowych nie zalicza się zwróconych, umorzonych lub zaniechanych podatków i opłat stanowiących dochody budżetu państwa albo jednostek samorządu terytorialnego, niezaliczonych do kosztów uzyskania przychodów. Powyższe potwierdza także definicja przychodu, zgodnie z którą u podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług – za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.
Podstawa prawna: art. 14 ust. 3 pkt 3 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2010 r. nr 51, poz. 307 ze zm.), art. 89a ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 nr , poz. 535 ze zm.).
„Wyszkowiak” nr 32 z 7 sierpnia 2012 r.
***
Agnieszka Londzin ekonomista, audytor - specjalista w dziedzinie podatków i finansów publicznych. Wieloletni pracownik służb skarbowych