• - Strona Główna

• 
  

– Wszyscy oczekują zmian. Ludzie narzekali, że urzędnicy w godzinach pracy np. chodzili do fryzjera. Zdajemy sobie sprawę, że efektów naszej pracy, póki co, może nie widać zbyt mocno z pozycji mieszkańca, ale wydajnie funkcjonujący, poukładany wewnętrznie urząd ma fundamentalne znaczenie dla funkcjonowania całej gminy – opowiada prof. dr hab. Wiesław Przybylski, który zastąpił na stanowisku wójta gminy Brańszczyk, po 20 latach urzędowania, Mieczysława Pękula.

Gdzieś przeczytałem, że nowemu wójtowi na razie najlepiej wychodzi zwalnianie ludzi…
Wiesław Przybylski: – To trochę niesprawiedliwe. Zwolnione zostały tylko dwie osoby. Zwolniłem panią sekretarz, która początkowo zgodziła się przejść na kierownika referatu do spraw oświaty, w międzyczasie zorientowałem się jednak, że lista jej zaniedbań była bardzo długa. Od 2007 r. pracownicy nie byli przez nią oceniani, nieaktualne były regulaminy wewnętrzne, nie realizowała zaleceń Państwowej Inspekcji Pracy dotyczących wykorzystania zaległych urlopów przez pracowników, brakowało jej rzetelności i inicjatywy. Poza tym, ja wcześniej nie miałem doświadczenia samorządowego i dopiero w miarę sprawowania urzędu zdałem sobie sprawę, jak ważną funkcją jest w gminie sekretarz, że to właśnie on w dużej mierze odpowiada za to, jak urząd funkcjonuje. W tym momencie wiedziałem już, że muszę na tę funkcję wybrać kogoś z solidnym doświadczeniem samorządowym i świetnie zorganizowanego.

Czytałem też, że chyba w okolicach nie ma dobrych kandydatów, bo zatrudnia Pan emerytów z Warszawy…
– Nie zatrudniłem żadnego emeryta i chciałbym zastrzec, że nie mam nic przeciwko emerytom, bo mogą doskonale wspierać młode pokolenie posiadaną wiedzą i doświadczeniem. Jako nauczyciel akademicki (prodziekan, kierownik katedry), były dyrektor szkoły, człowiek z 30-letnim stażem w zawodzie wiem, ile znaczy osoba o odpowiednich kompetencjach, które mogą służyć mieszkańcom naszej gminy. Panią Elżbietę Paziewską poznałem 8 lat temu, mieliśmy okazję wiele razy współpracować. Ma duże doświadczenie zawodowe, sekretarzem była już dwukrotnie – w Nadarzynie i Raszynie, była radną powiatową i członkiem Zarządu Powiatu Pruszkowskiego, piastowała urząd Burmistrza Dzielnicy Warszawa-Włochy oraz komisarza, wydelegowanego przez Premiera RP, w Augustowie. Ma doktorat z samorządności. Na rzecz pracy w samorządzie Gminy Brańszczyk zrezygnowała z pracy w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Jestem zbudowany, że zechciała ze mną współpracować. Przyszła do nas, bo bardzo lubi pracę w samorządzie, no i oczywiście dlatego, że mnie zna i wie, jak ta współpraca może się układać. Zaciekawienie niektórych wzbudza pensja pani sekretarz, wyższa, niż miała jej poprzedniczka, chociaż została ustalona na podstawie zarządzenia poprzedniego wójta. Natomiast wiedza i umiejętności byłej i obecnej sekretarz są nieporównywalne. Obecna sekretarz ma nie tylko na to stanowisko najwyższe kompetencje, ale była też wieloletnim nauczycielem akademickim dla studentów na kierunkach administracja oraz bezpieczeństwo wewnętrzne. Jedna z naszych urzędniczek pisze pracę dyplomową z zakresu samorządności, poszła do biblioteki po potrzebne książki i dostała właśnie książkę pani Paziewskiej pt. „Samorząd terytorialny wczoraj i dziś”. Pani Paziewska jest też autorką albumu „Prezydenci miasta stołecznego Warszawy”.

I jak pani sekretarz odnajduje się w środowisku małej gminy?
– Wielu urzędników pozytywnie postrzega zmiany na tym stanowisku. Jesteśmy obydwoje z panią sekretarz bacznie obserwowani. Niektórzy ludzie mają problem ze zrozumieniem, ile znaczą w urzędzie kompetencje pracowników. Dzieje się tak może dlatego, że w wielu gminach urzędnicy bardzo często wybierani są według klucza politycznego, a nie według ich umiejętności i ludzie w pierwszej kolejności nie myślą o ich kompetencjach, tylko od kogo oni są. Szkoda, że niektórzy ciągle śledzą pensję pani sekretarz, a nie interesuje ich ilość jej żmudnej pracy, którą wykonuje poza godzinami pracy w urzędzie, żeby uporządkować bądź uzupełnić zaległe dokumenty organizacyjne, niezbędne regulaminy i statuty, by w przyszłości unowocześnić pracę administracji. Angażuje tu swoją wiedzę specjalistyczną, wykształcone przez lata umiejętności i prywatny czas.

A druga zwolniona osoba?
– Pani dyrektor Gminnego Domu Kultury. To była zmiana, którą chórem podpowiadali mi wyborcy w kampanii wyborczej. Jako główny argument wskazywali kwestie związane z zachowaniem kłócącym się z wizerunkiem pracownika samorządowego. W momencie, gdy wygrałem wybory, pani dyrektor poszła na zwolnienie i była na nim przez kilka miesięcy, musiałem zatem powołać tymczasowo kogoś pełniącego jej obowiązki. Ostatnio ogłosiliśmy konkurs na dyrektora, który udało się rozstrzygnąć. Dodatkowym problemem jest tutaj dla nas brak jakiejkolwiek sensownej bazy lokalowej. W jednym budynku, który właściwie jest remizą strażacką z dobudowanym poddaszem, mieści się remiza, biblioteka, dom kultury i poczta. Jak ostatnio chcieliśmy złożyć wniosek o pieniądze na remont biblioteki, to musieliśmy się wycofać, bo nie spełniamy minimum powierzchni. Mamy w tym zakresie mocno związane ręce.

Czyli nowy dyrektor GDK będzie musiał być nie tylko animatorem, ale także menadżerem, który wybuduje nowy ośrodek?
– Dokładnie, dlatego jest to dodatkowa trudność. Chcielibyśmy wybudować nowoczesny budynek z salą widowiskową, zapleczem do rozmaitych zajęć i miejscem na bibliotekę. W starym budynku zostałaby straż, poczta i mogłyby działać np. organizacje pozarządowe, Koło Gospodyń Wiejskich. Możliwość budowy nowego budynku widzę na działce gminnej naprzeciwko skansenu, która moim zdaniem, idealnie się nadaje.

A reszta kadry urzędniczej?
– Przejąłem urząd gminy z wieloma pracownikami w wieku emerytalnym. Trzy osoby odeszły na emeryturę na własną prośbę, np. skarbnik gminy, jedna pani przeszła z urzędu do domu kultury, a inna zmieniła pracę, bo chciała spróbować w życiu czegoś nowego. Poważnym problemem, który mocno wybrzmiał po poprzedniej władzy to problem, wynikający z zaniedbania poprzedniej pani sekretarz, a mianowicie zaległe urlopy. Dostała za to w 2018 r. nawet mandat od Państwowej Inspekcji Pracy, ale dalej nic z tym nie zrobiła – nie zrealizowała zaleceń pokontrolnych, naruszając tym samym przepisy prawa pracy dotyczące urlopów pracowniczych. Wypłaciliśmy za nie urzędnikom ponad 100 tys. zł, w tym około 35 tys. dla poprzedniego wójta. Skarbnik gminy miała jeszcze więcej zaległego urlopu. Przed pójściem na emeryturę zobowiązała się, że go wykorzysta i przygotuje dla nas roczne sprawozdanie finansowe, po czym poszła na zwolnienie, dzięki czemu wzięła za ten urlop ok. 40 tys. zł, a my z dnia na dzień zostaliśmy bez skarbnika. Do końca marca trzeba było zrobić sprawozdanie z wykonania budżetu za poprzedni rok, zostało mało czasu. Zaproponowałem to stanowisko pracownicy naszego urzędu gminy, ale się nie zgodziła, więc byłem zmuszony szukać kogoś dalej. Nowy skarbnik musiał mieć czas na przygotowanie sprawozdania. Jak zatem widać, te wszystkie problemy wynikły głównie ze zmian na stanowiskach kierowniczych, a te z kolei są skutkiem „strategii” poprzedniego kierownictwa urzędu. Niektórzy pracownicy gromadzili zaległe urlopy, żeby na koniec kadencji odebrać sobie za nie jak najwięcej pieniędzy. Poprzednia sekretarz miała taki plan, że urząd przy jej odejściu wypłaci kilkadziesiąt tysięcy za zaległy urlop, odprawę sześciomiesięczną i jeszcze nagrodę jubileuszową, czyli pewnie ze 100 tys. zł. Musiałem więc coś zrobić z takim podejściem, na co oburzyły się nawet wyszkowskie media. Pozostałe przypadki to przeniesienia między stanowiskami, wynikłe z reorganizacji struktury urzędu.

Czyli w samym urzędzie dużo się działo, a podobno Pan bywał w nim rzadko?
– W codziennej pracy wójta gminy jest wiele wyjazdów, natomiast niektórzy ludzie mają o niej inne wyobrażenie. Wójt według nich powinien być zawsze obecny w swoim gabinecie. Ja mam zupełnie inne zdanie. Ta praca na pewno nie polega na „pilnowaniu biurka”, bo w taki sposób nic się gminie nie przysporzy. Przygotowałem więc specjalny informator o tym kiedy, gdzie i w jakim celu wyjeżdżałem i informowałem o tym na wszystkich zebraniach w sołectwach naszej gminy. Staram się znaleźć czas dla każdego potrzebującego mieszkańca gminy.

Na pewno miał Pan jakieś wyobrażenia na temat tego, jak wygląda praca na tym stanowisku, tym bardziej, że do wyborów stawał Pan aż trzykrotnie. Jest Pan przerażony, jak to naprawdę wygląda?
– W urzędzie gminy w Brańszczyku przez 11 lat nikt z urzędników nie był oceniany. Zgodnie z prawem dotyczącym pracowników samorządowych udokumentowana ocena pracownika na stanowisku urzędniczym powinna odbywać się co dwa lata. Dopiero to jest podstawą do jakiejś nagrody czy awansu. Urzędnicy przyzwyczaili się do tych realiów i dlatego, kiedy tu przyszedłem, u niektórych pracowników wywołało to pewnego rodzaju napięcie. Inna sprawa, że odmładza nam się teraz kadra, jedni odchodzą na emeryturę, a inni mówią mi, że po prostu muszą się przyzwyczaić, w końcu poprzedni wójt był z nimi przez 20 lat. Zdaję sobie jednak też sprawę, że prawda przebija się powoli i jeszcze wiele rzeczy mnie zaskoczy, więc staram się być przygotowany. Pracowników darzę szacunkiem i oczekuję tego samego.

Czyli będzie inwestycja w młodych?
– Oczywiście, pod warunkiem spełnienia niezbędnych wymogów przewidzianych prawem. Np. wcześniej oświatą zajmował się zastępca wójta, teraz mamy samodzielne stanowisko ds. edukacji, sportu i turystyki, które zajmuje osoba wyłoniona w konkursie. Ma szansę na rozwój kompetencji w wymienionym zakresie. Mamy też młodą osobę w rachubie płac, która według komisji konkursowej była zdecydowanie najlepsza. I tak stopniowo będziemy ogłaszać kolejne konkursy, ostatnio na jedno stanowisko było 14 kandydatów, a na drugie 8 i to praktycznie są sami ludzie stąd.

To może najtrudniejsze już za Panem?
– Powiem tak, strukturalne zmiany w urzędzie szacujemy na jakiś rok, jeszcze kilka osób odejdzie na emeryturę, mamy trochę konkursów do przeprowadzenia, więc można powiedzieć, że dopiero minęliśmy półmetek. Pozostaje też kwestia gminnych jednostek organizacyjnych. W GDK prawie w ogóle nie ma kadry, rosną potrzeby dotyczące funkcjonowania Zakładu Gospodarki Komunalnej, bo oczekiwania ludzi w tym zakresie są coraz większe; rowy i pobocza mają być regularnie wykaszane i odśnieżane, podczas kiedy zatrudnienie na tę chwilę pozwala jedynie na czuwanie nad gospodarką wodno-ściekową.

I tutaj zaczynają się prawdziwe ludzkie problemy…
– Otóż to. Naszym największym problemem na tę chwilę jest oczyszczalnia ścieków w Udrzynku. Poprzedni wójt podłączył do niej prawie dwukrotnie więcej użytkowników niż powinien. Już od jakiegoś czasu oczyszczalnia pracuje ponad swoje możliwości i w końcu uległa awarii. Groził nam zrzut nieoczyszczonych ścieków do Tuchełki. Przyjechali inspektorzy z Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska i dostaliśmy mandat. Zakład Gospodarki Komunalnej spisał się na medal, panowie kilka dni ratowali sytuację. Ale to jest rozwiązanie tylko na chwilę, bo oczyszczalnia ma już 16 lat i wymaga pilnej rozbudowy, na co potrzeba ok. 5 mln zł, inaczej grozi nam katastrofa ekologiczna i wielomilionowe kary. W ogóle gospodarka ściekowa to jest jedna z tych dziedzin, które chciałbym najbardziej zmodernizować. Jeździłem do Czech oglądać nowoczesne oczyszczalnie typu wetland, czyli niewielkie biologiczne bezobsługowe inwestycje, które można budować z przeznaczeniem dla pojedynczych wsi. To jest świetne rozwiązanie, kiedy jakiejś wsi nie można podłączyć do większej oczyszczalni, tym samym nie ryzykujemy jej przeciążenia oraz nie musimy ponosić wysokich kosztów infrastrukturalnych podłączeń, zwłaszcza kiedy wieś leży daleko. Czeka nas też modernizacja oczyszczalni w Brańszczyku, jedynie ta w Trzciance ma jeszcze pewien zapas. Inna kwestia to, że szereg wsi takich jak Przyjmy, Białebłoto czy Dalekie-Tartak nie ma jeszcze kanalizacji. W sumie, żeby z kanalizacją i oczyszczaniem ścieków wyjść na bezpieczną prostą trzeba ok. 16 mln zł.

Rozumiem, że sporo do zrobienia jest też w innych dziedzinach…
– Jesteśmy po zebraniach sołeckich. Mamy np. problem z wodą. W wielu wsiach te ujęcia są stare i woda jest kiepskiej jakości, więc czeka nas niezbędna modernizacja w tym zakresie. Ważnym problemem, ale to większości gmin, jest oświata. Subwencja wynosi 6 mln, a drugie 6 musi dołożyć gmina. My mamy 7 szkół, w tym 3 – w Turzynie, Budach i Knurowcu, które są znacząco zbyt duże jak na ilość uczniów i ich utrzymanie jest sporym obciążeniem. Dla porównania, roczne utrzymanie szkoły w Nowych Budach wynosi ok. 943 tys. zł, a uczniów jest 39, co daje ponad 24 tys. na jednego ucznia, natomiast roczny koszt utrzymania szkoły w Porębie to ok. 1 mln 786 tys. zł, uczniów jest 174, co na jednego ucznia wychodzi nieco ponad 10 tys. Trzeba dla tych budynków wymyślić zastosowanie uzupełniające. Jakimś wyjściem z sytuacji jest, kiedy szkołę prowadzi specjalnie powołane do tego stowarzyszenie, taki przykład mamy w Dalekim-Tartaku. Przed wyborami straszono ludzi, że będę likwidował szkoły, a ja mam doświadczenie nauczycielskie i wiem, ile one znaczą, musimy tylko szukać rozwiązań, by racjonalizować koszty. Poza tym, od nowej władzy ludzie oczekują, że załatwi sprawy, które od lat pozostają niezałatwione. Mamy taki przypadek w Dudowiźnie. Tam od 20 lat ludzie walczą o drogę, a sytuacja jest o tyle trudna, że domy są w naszej gminie, ale droga już w gminie Brok, czyli też w innym powiecie. Ludzie widzą, że próbujemy współpracować.

Turystyka?
– Są oczywiste punkty zaczepienia – rzeka, skansen, ale jeśli chodzi o zaplecze, to brakuje praktycznie wszystkiego – kawiarni, kempingu, przystani, plaży z kąpieliskiem. Oczywiście nie mówię, że ma być to wszystko na raz, ale jeśli chcemy rozwijać turystykę, to coś trzeba wybrać na pierwszy ogień. W tym roku chciałbym otworzyć kawiarnię na lato w skansenie, żeby był on otwarty codziennie i można było go zobaczyć. Myślimy też o zagospodarowaniu jednego ze starych drewnianych domów w centrum Brańszczyka na kawiarnię z punktem informacji turystycznej oraz nad odbudowaniem domu Ruszkowskiego, tylko tutaj dochodzą kwestie własnościowe. Jeśli jednak teraz czegoś z nim nie zrobimy, to następnej zimy może już nie przetrzymać.

Rzeka jako punkt zaczepienia brzmi obiecująco, niemniej np. taki Wyszków ma wielkie problemy z jej wykorzystaniem.
– To nie jest tylko kwestia samego okazyjnego organizowania imprez nad rzeką, bo np. już teraz mamy spływy kajakowe czy zawody łodzią pychówką. To w dużej mierze jest też kwestia komunikacyjna. Trzeba sprawić, by ludzie przychodzili nad rzekę nie tylko celowo, ale i przy okazji. Od lat zgłaszany jest przez mieszkańców pomysł zbudowania stałej przeprawy przez Bug do Kamieńczyka. Prom w tym roku wymaga poprawy stanu technicznego i nie ma pracowników, którzy podjęliby się jego obsługi, bo wymaga to znacznej siły fizycznej. Kładka natomiast jest kosztowną inwestycją, która w obliczu naszych problemów z oczyszczalnią, będzie musiała poczekać. Warto jednak się nią zająć na poważnie, bo dzięki połączeniu dwóch miejscowości z dużym potencjałem turystycznym można byłoby sumarycznie znacząco go zwiększyć.

W samorządzie bardzo ważną cechą jest samodzielność i niezależność od innych opiniotwórczych podmiotów, a ja tu czytam w internecie, że przemówienia okolicznościowe to Panu proboszcz pisze?
– (śmiech) Jestem człowiekiem wierzącym i dbam o swój rozwój duchowy. Kapłanów szanuję i cenię za ich pracę duszpasterską, ale nie ma między nami żadnej zależności zawodowej. To są pomówienia, które wynikają z tego, że kiedyś, jako dyrektor szkoły, dość ściśle z księdzem współpracowałem. W ramach Uniwersytetu Ludowego prowadziłem dla rolników m.in. zajęcia z obsługi komputera. Moje relacje z Kościołem oparte są tylko na wierze, a nie na interesach czy polityce.

W jaki sposób zamierza Pan poprawić komunikację urzędu z mieszkańcami?
– Zanim objąłem urząd wójta w gminie Brańszczyk komunikacja między urzędem a mieszkańcami opierała się w dużej mierze na wydawaniu czasopisma lokalnego przez Gminny Dom Kultury. Sprzedawano je po złotówce, w nakładzie ledwie ponad 100 sztuk. Moim zdaniem, forma tego czasopisma była już po prostu niedzisiejsza. Chcemy w to miejsce zrobić gazetę dużo cieńszą, w której będą najbardziej praktyczne informacje potrzebne mieszkańcom oraz informator o tym, co dzieje się w urzędzie gminy, skierowany głównie do tych mieszkańców, którzy nie korzystają z internetu.

Doświadczenia z uczelni przydają się w pracy samorządowej?
– Żałuję, ale na razie nie mogłem skorzystać z umiejętności, które nabyłem przez tyle lat pracy na uczelni, bo póki co, najczęściej trzeba działać ad hoc i gasić pożary, a tego trzeba się nauczyć. Niemniej zamierzam w najbliższym czasie przedstawić plan inwestycyjny na całe 5 lat i to będzie już ten obszar, w którym będę mógł wykorzystać np. umiejętność analizy.

Jak ludzie reagują na wójta profesora i odwrotnie, jak koledzy z uczelni zareagowali na profesora wójta?
– Trochę się bałem, jak to moje zaangażowanie, jakby nie było polityczne, zostanie odebrane na uczelni, ale okazało się, że koledzy zareagowali na to bardzo pozytywnie. Kiedy się spotykamy, dopytują jak mi idzie i wtedy mówię im, że właśnie walczę o rozbudowę oczyszczalni za parę milionów, a oni odpowiadają – „no w końcu robisz jakieś poważne rzeczy, a nie piszesz książki na półkę”. Czasami na spotkaniach z innymi wójtami pytają, po co mi to było, bo przecież na uczelni na pewno miałem lepiej, ale ja to traktuję jak misję, nie zrobiłem tego ani dla pieniędzy, ani dla sławy czy zaszczytów, tutaj mieszkam i tutaj mogę pomóc.

Rozmawiał
Piotr Płochocki

Komentarze

Napisz komentarz

• Komentarze naruszające netykietę nie będą publikowane.
• Komentarze promujące własne np. strony, produkty itp. nie będą publikowane.
• Za treść komentarza odpowiada jego autor.
• Regulamin komentowania w serwisie wyszkowiak.pl

Imię:

Tytuł:

Komentarz: