• - Strona Główna

• 
  

„Czyste powietrze to wyzwanie cywilizacyjne, chcemy walczyć ze smogiem poprzez likwidację ubóstwa energetycznego” – te słowa wygłoszone podczas exposé premiera Mateusza Morawieckiego w dn. 12 grudnia ub. r. zwróciły moją szczególną uwagę. Dziś te zapowiedzi przekuwają się w czyny. Trwają prace legislacyjne w zakresie standaryzacji paliw, a także biokomponentów i biopaliw. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, przygotował pod moim kierunkiem program priorytetowy „Czyste Powietrze”. Za jego realizację odpowiadać będą fundusze wojewódzkie, a także Bank Ochrony Środowiska S.A.

Poprawa jakości powietrza, popularnie nazwana „walką ze smogiem”, a także „batalią o czystsze powietrze”, wymaga realizacji wielostronnych działań systemowych, do których należą m.in. określenie standardów jakości paliw, unormowanie standardów pieców/palenisk, likwidacja przestarzałych pieców/palenisk, termomodernizacja budynków, efektywne zarządzanie energią w naszych mieszkaniach, a także rozwój sieci ciepłowniczych, ciepłownictwa niskoemisyjnego oraz rozwój transportu niskoemisyjnego.
Ważną rolę do spełnienia mają również inicjatywy informacyjno – edukacyjne oraz prace w zakresie badania jakości powietrza i działalność kontrolna w tym obszarze.
Na pierwszy plan tych działań wysuwa się termomodernizacja jednorodzinnych budynków mieszkalnych, które są głównym emitentami niskiej emisji pyłowo – gazowej (czyli emisji z wysokości poniżej 40 m), przyczyniając się do powstawania smogu. Ten właśnie problem podejmuje przygotowany, pod moim kierunkiem Program Priorytetowy NFOŚiGW „Czyste Powietrze”.
Konstrukcja Programu zawiera wiele elementów –dofinansowywane będą m. in: termomodernizacja budynków (stolarka okienna i drzwiowa, termoizolacja dachów i stropodachów, termoizolacja ścian zewnętrznych oraz stropów nad nieogrzewanymi piwnicami i podłogami na gruncie), wymiana źródeł ogrzewania, modernizacja instalacji wentylacyjnych, centralnego ogrzewania, centralnej wody użytkowej oraz dokumentacja przygotowywanych projektów.
Budżet Programu określiliśmy na kwotę 103 mld złotych w, w tym ponad 60 mld złotych dotacji. Maksymalna kwota dotacji dla jednego projektu to 53 tys. zł. Środki przeznaczane na realizację Programu to środki własne NFOŚiGW, a także środki Funduszu Spójności UE w okresie planistycznym lat 2021 – 2028. Planujemy dofinansowanie do 2029 roku dla około 4 mln domów jednorodzinnych.
Wagę Programu „Czyste Powietrze” i rolę NFOŚiGW w realizacji tego zamierzenia rządowego podkreśliło wydarzenie, które odbyło w dniu 7 sierpnia 2018 roku w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, z jego udziałem. Było to podpisanie przez Prezesa Zarządu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Kazimierza Kujdę – z prezesami zarządów 16 funduszy wojewódzkich oraz prezesem Zarządu Banku Ochrony Środowiska S.A. porozumienia o przyjęciu i wdrażaniu Programu.
W uroczystości, którą miałam zaszczyt współtworzyć, uczestniczyli ministrowie (z ministrem środowiska Henrykiem Kowalczykiem), wojewodowie, członkowie Zarządu NFOŚiGW, a także zaproszeni goście.
Jak to bywa przy wydarzeniach tej rangi, nie obyło się bez okolicznościowych wystąpień, które miały wymowny i konstruktywny charakter.
Premier Mateusz Morawiecki podkreślił m.in, że podstawowym celem nowego Programu „Czyste Powietrze” jest poprawa efektywności energetycznej istniejących zasobów mieszkalnych budownictwa jednorodzinnego poprzez ich gruntowną termomodernizację.
Realizacja Programu poprzez dotacje i związany z nim system ulg podatkowych umożliwi poprawę zasobów mieszkalnych najuboższych rodzin i przyczyni się do zmniejszenia ubóstwa energetycznego. Premier podziękował także za współpracę i ekspertyzy pozarządowym organizacjom ekologicznym działającym w obszarze ochrony powietrza.
Minister Finansów profesor Teresa Czerwińska omówiła działania nad wprowadzeniem zachęt
i bodźców, które będą sprzyjać aktywizacji społeczeństwa w podejmowaniu działań na rzecz ograniczenia niskiej emisji. Ulgi podatkowe oraz zasada, że dotacje uzyskane dla realizacji zadań Programu „Czyste Powietrze „ nie będą dochodem podatnika zostaną wprowadzone w 2019 roku i będą obowiązywać w rozliczeniach podatkowych wypełnianych w roku 2020 i dalszych.
Minister Środowiska Henryk Kowalczyk zwrócił uwagę na kompleksowość rozwiązań i działań, które umożliwia realizacja Programu „Czyste Powietrze” przez mieszkańców wszystkich regionów. Równolegle Ministerstwo Środowiska przygotowało i przystępuje do realizacji spotkań informacyjno-szkoleniowych, które zostaną przeprowadzone we wszystkich polskich gminach, a skierowane będą bezpośrednio do mieszkańców oraz pracowników urzędów gmin. Na spotkaniach tych przybliżone zostaną główne założenia i zasady funkcjonowania Programu „Czyste Powietrze”, a także zagadnienia związane z jakością powietrza, smogiem oraz zdrowotnymi skutkami przekraczania norm poziomu stężeń pyłu i gazów na obszarach, na których jest prowadzone szkolenie.
Prezes Zarządu NFOŚiGW Kazimierz Kujda podziękował funduszom wojewódzkim, Bankowi Ochrony Środowiska, a także szefowi rządu i ministrom, za pomoc i wspólne w przygotowanie Programu „Czyste Powietrze”. Podkreślił, że zakres Programu i sposób jego realizacji będzie stanowił nową jakość we wspólnych działaniach antysmogowych. Zapewnił też, że Projekt „Czyste Powietrze” będzie realizowany skutecznie, dla dobra ogółu mieszkańców Polski.
Zastępca Prezesa Zarządu NFOŚiGW, Piotr Woźny, że podkreślił, że dzięki Programowi „Czyste Powietrze” wspieranie remontów i modernizacji sektora domów jednorodzinnych będzie (odwrotnie niż dotychczas) w centrum polityki energetycznej Państwa. Zaznaczył również, że legislacje dotyczące wymagań jakościowych dla paliw stałych są na ostatnim etapie procedowania.
W związku podpisaniem porozumienia i przyjęciem Programu wszystkich nas czeka dużo pracy. O jej postępie i efektach, szczególnie w województwie mazowieckim - osobiście i na bieżąco, będę Państwa informowała.

Anna Ewa Król
Z-ca Prezesa Zarządu NFOŚiGW

•