Menu górne

REKLAMA

  • Reklama
Dziś jest 29 marca 2024 r., imieniny Eustachego, Wiktora



Tradycja starsza, niż by się wydawało

(Zam: 30.11.2011 r., godz. 10.38)

Andrzejki obchodzone są w całej Europie w wigilię dnia świętego Andrzeja – 29 listopada, to wieczór poświęcony wróżbom, dotyczącym małżeństwa i miłości.

Święto Świętego Andrzeja Apostoła najhuczniej obchodzone jest w Szkocji, w kraju, którego św. Andrzej stał się patronem. Święty Andrzej Apostoł był bratem Świętego Piotra, a zarazem uczniem Jana Chrzciciela. Nad Morzem Czarnym prowadził działalność misjonarską. Został ukrzyżowany na Peloponezie w 30 roku, na krzyżu w kształcie litery X, stąd nazwa „krzyż Świętego Andrzeja”. Nie jest jasne, dlaczego noc z 29 na 30 listopada uznano za najlepszą porę dla wróżb matrymonialnych. W tym samym okresie, w nocy z 24 na 25 listopada przypadały katarzynki. Wtedy to wróżyli sobie kawalerowie, zadawali pytania o to, kiedy poznają swoje przyszłe żony i kiedy zawrą związek małżeński. Również w noc św. Marcina z 10 na 11 listopada pytano o przyszłość. Wspólne zerwane tej nocy przez partnerów gałązki z drzew owocowych i osobno wsadzone przez nich do wody, miały zakwitnąć do Bożego Narodzenia, co wróżyło pomyślnie ich związkowi. Pochodzenie andrzejkowych wróżb matrymonialnych nie jest do końca znane – niektórzy badacze wskazują na starożytną Grecję, inni odwołują się do kultu starogermańskiego boga Freyera, dawcy bogactw, bóstwa miłości i płodności. Pierwsze udokumentowane wzmianki o wróżbach andrzejkowych w Polsce pochodzą z 1557 r.

Święty Andrzej wróży zamęście
Wróżby andrzejkowe są ze swej natury monotematyczne, skupiają się na odpowiadaniu na pytania o przyszłego ukochanego i małżonka, moment jego spotkania, szczegóły jak choćby imię nieznanego jeszcze wybranka. Kiedyś były traktowane bardziej poważnie, obecnie to zabawa, traktowana z dużym przymrużeniem oka przez dziewczęta, dla których szybkie zamążpójście nie jest juz być może najważniejszym życiowym celem. Znanych jest kilka najpopularniejszych wróżb, jak lanie wosku, ustawianie butów, losowanie karteczek z wypisanymi imionami chłopców. Są też takie, które zaskakują pomysłem, drobiazgowością przygotowań, lub te, które kultywowano w dawnej kulturze ludowej.
• Dwie świeczki zapalamy i wstawiamy do połówek łupinek od orzechów włoskich i puszczamy je na wodę myśląc o sobie i swoim ukochanym. Jeśli łupiny podpłyną do siebie – oznacza to dozgonną miłość, jeśli się oddalą – nic dobrego z tego związku nie wyniknie.
• Dziewczyny gotują kluski myśląc o ukochanym. Ta, której kluska pierwsza wypłynie na wierzch, pierwsza wyjdzie za mąż za tego, o którym pomyślała.
• Na kartkę papieru puszczamy kilka kropli atramentu, tuszu czy farbki, aby utworzyły duży kleks. Następnie składamy kartkę tuż przy kleksie, rozkładamy i odczytujemy powstały symetryczny obraz. Znak ten mówi o najważniejszym wydarzeniu następnego roku. Motyl – gorący, ale krótkotrwały romans. Zarys twarzy – pojawienie się rywala, przeciwnika. Drzewo – pragnienie miłości, ale i wysoko ustawiona poprzeczka. Kwiat – wielkie szczęście w obecnym związku. Pojazd – miłość musi poczekać, zastąpią ją przyjaźnie. Potwór – czyjeś uczucie są brane za prawdziwe, ale ta osoba nie jest szczera.
• Dziewczęta ustawiają się w kółku. Do środka wchodzi chłopak z zawiązanymi oczami. Zostaje zakręcony kilka razy, po czym na chybił trafił wybiera jedną dziewczynę. Szczęśliwa wybranka najszybciej ze wszystkich znajdzie swoją miłość i pierwsza wyjdzie za mąż.
• W andrzejki należy ściąć kilka gałązek wiśni i wstawić do wazonu z wodą. Jeśli choć jedna gałązka wypuści listki na Boże Narodzenie, zapowiada to szybkie małżeństwo z wielkiej miłości.
• W andrzejkowy wieczór dziewczyna powinna podejść pod cudze okno czy drzwi i słuchać słów dobiegających z wewnątrz. Jeśli pierwsze słowo będzie „tak”, oznacza to, iż panna szybko wyjdzie za mąż. Jednak gdy pierwsze padnie słowo „nie”, będzie musiała jeszcze poczekać.
• W niektórych rejonach Polski dziewczyny przez cały dzień pościły, a wieczorem zjadały bardzo słonego śledzia i kładły się spać, wkładając męskie spodnie pod poduszkę. W taką noc miał się przyśnić przyszły ukochany mąż.
• Trzeba obrać jabłko tak, aby powstała jedna cała obierka, następnie rzucić ją za siebie. Kształt obierki oznacza pierwszą literę imienia przyszłego męża lub żony.
• 7 lub 13 szpilek włożyć do kubka, potrząsnąć i wysypać na stół przykryty obrusem. Następnie odczytaj, jakie litery zostały utworzone przez rozsypane szpilki. A – przed Tobą podróż lub przeprowadzka, E – pomyślność w miłości i w pracy, jeśli litera jest odwrócona – przejściowe kłopoty, H – szczęście w miłości, małżeństwo, K – sukces zawodowy, L – uważaj na złodziei, jeżeli litera jest odwrócona – ostrzega przed chorobą lub wypadkiem, M – wyjątkowo korzystna propozycja, N – okres dobrej passy, T – pomoc przyjaciół, W – uwaga na oszustów wokół siebie, V – ktoś będzie chciał Cię wykorzystać, X – szczęście sprzyja Ci we wszystkim.
• Na stole pod plastykowymi kubkami kładziemy obrączkę, monetę i krzyżyk. Czwarty kubek pozostaje pusty. Znaczenie: obrączka – małżeństwo w przyszłości, krzyż – ksiądz, zakonnica, ciągłe modlitwy, pusty kubek – zostaniesz starą panną lub kawalerem, moneta – zostaniesz bardzo bogata/bogaty.
• Na Kresach Wschodnich dziewczyny wysiewały w garnkach lub na skrawku pola ziarna lnu i konopi, które zagrabiały męskimi spodniami, w nadziei, że sprowadzi to do domu kandydata na męża.
• Strona świata, od której zaszczekał pies, miała być tą, z której nadejdzie przyszły oblubieniec.
• Dziewczyny rzucały psu kulki z ciasta, oznaczające wybranych chłopców i czekały, którą zje jako pierwszą.
• Na stole lub podłodze zakreślamy białą kredą krąg. Kości do gry rzucamy lewą ręką na środku koła i sumujemy wyrzucone oczka, nie biorąc pod uwagę tych kości, które wytoczyły się poza krąg. 1 – uważaj! Czekają Cię zmartwienia zarówno w szkole, jak i w domu. 2– Możesz liczyć na miłą niespodziankę. 3 – Spełni się któreś z Twoich marzeń. 4 – Poznasz nową osobę w Twoim życiu. 5 – Osiągniesz dokładnie to, co planowałeś. 6 – Już możesz się cieszyć. Szczęście jest tuż za progiem. 7 – Ktoś rozpowszechnia plotki na Twój temat. 8 – Niestety, masz pecha, ale los się jeszcze odwróci. 9 – Twój sukces będzie naprawdę wspaniały. 10 – Przez dłuższy czas czekają Cię drobne kłopoty. 11 – Czeka Cię długa i ciekawa podróż. 12 – Wkrótce poznasz kogoś, kogo polubisz. 13 – Spotka Cię coś przyjemnego. 14 – Twoje życzenie ma niewielkie szanse na spełnienie. 15 – Możesz liczyć na długotrwały uśmiech losu. 16 – Postępuj ostrożnie i rozważnie, a unikniesz kłopotów. 17 – Uważaj, ktoś Ci chce podstawić nogę. 18 – Już wkrótce czeka Cię wielkie szczęście i mnóstwo pieniędzy.
Aby uniknąć zarzutów ze strony czytelników płci męskiej o zaniedbanie ich potrzeby odkrycia przyszłości, podajemy jedna wróżbę, stosowaną w katarzynki, ale wartą wypróbowania też w każdym innym czasie. Jeśli mężczyźnie przyśni się biała kura, oznacza to, iż niebawem poślubi on pannę. Jeśli przyśni mu się czarna kura, poślubi wdowę, a jeśli kura ma inny kolor, i będzie mieć kurczęta, to poślubi samotną kobietę z dziećmi. Gdy przyśni się sowa, będzie miał żonę mądrą, ale z ciężkim charakterem. Sen o gołębiu wróży żonę miłą i łagodną, ale niezbyt bystrą. Sen z pawiem wskazuje na żonę modną, ale zarozumiałą. Kawaler ma szansę podczas snu zobaczyć wizerunek swojej przyszłej partnerski, musi jednak włożyć pod poduszkę jakąś część damskiej bielizny.
Wróżby na andrzejki stanowią nieodzowny rytuał w andrzejkową noc. Musicie jednak pamiętać, że jest ona również do zabawy. Klimat sprzyja temu, by wyjść ze znajomymi w tę magiczną noc i się zabawić, a być może spotkacie wywróżoną wcześniej osobę i marzenie o wielkiej miłości spotkanej w sam andrzejkowy wieczór stanie się rzeczywistością. Czas andrzejek jest wyjątkowy, dlatego spędźmy go magicznie.

Przysłowia andrzejkowe

• Na świętego Andrzeja trza kożucha dobrodzieja.
• Święty Andrzej wróży szczęście i szybkie zamęście
• Śnieg na Andrzeja dla zboża zła nadzieja.
• Gdy święty Andrzej ze śniegiem przybieży, sto dni śnieg na polu leży.
• Jeżeli na świętego Andrzeja wiatr i mgła, to od Bożego Narodzenia będzie sroga zima.
• Gdy w Andrzeja deszcz lub słota, w grudniu drogi bez błota.
• Gdy się święty Andrzej zjawi, to i zimę nam postawi.
• Gdy Andrzej z wichrami, złe czasy przed nami.
• Kiedy na Andrzeja poleje, poprószy, cały rok nie w porę rolę moczy, suszy.
• Na Andrzeja mróz, gotuj se na zimę wóz, a jak taje, to znów sanie.

Znani Andrzeje o andrzejkach
Andrzej Rębowski (prezes Klubu 2012)
Nigdy sobie nie wróżyłem, nie wierzę w to, podobnie jak w np. horoskopy, myślę, że to nie dla poważnych ludzi. Tradycje trzeba podtrzymywać, ale powinny coś wnosić, odwoływać się do wartości, polskiej kultury.

Andrzej Muszyński (motocyklista, uczestnik wyścigów motocyklowych)
Nigdy nie uważałem, że moje imieniny są jakieś szczególne. Ostatnio wróżyłem sobie chyba w szkole podstawowej. To atrakcja głównie dla dzieci, starsi już może nie mają na to ochoty, czasu. Z drugiej strony to jedna okazja więcej, żeby spotkać się ze znajomymi i miło spędzić wieczór.

Andrzej Grajczyk (survivalowiec, streetworker)
Nie przypisywałem większego znaczenia moim imieninom. Podobnie jak Jan – imieniny zbiegają się z nocą świętojańską, ale żaden Jan nie czuje się pewnie z tego powodu szczególnie naznaczony. To bardzo miła staropolska tradycja i wszystko. Przypada w listopadzie, kiedy króluje zimna jesień, i jest to sympatyczny akcent, jesień nie jest smutna, a miła. Wróżby są dla mnie tylko zabawą, nigdy sobie nie wróżyłem, traktuję to tylko jako zabawę.

Opr. E.E.

Napisz komentarz

Projekt witryny

Wykonanie: INFOSTRONY - Adam Podemski, e-mail: adam.podemski@infostrony.pl , Poczta