Wiele jest jeszcze nieodkrytych śladów
(Zam: 03.12.2019 r., godz. 10.00)Elżbieta Michalik, Grzegorz Nowosielski, Wojciech Kwiatkowski, Bogdan Pągowski, Sławomir Chmielak otrzymali honorowe członkostwo Stowarzyszenia Przyjaciół Wyszkowa, Puszczy Białej i Kamienieckiej. Wyróżnienie to odebrali w Centrum Kształcenia Ustawicznego podczas konferencji poświęconej setnej rocznicy odzyskania przez Wyszków praw miejskich.
- Dziękuję za wieloletnią, bardzo dobrą współpracę przy akcjach patriotycznych, społecznych i liczę na równie owocną w przyszłości – podkreślił burmistrz Grzegorz Nowosielski odbierając wyróżnienie.
Spotkanie 15 listopada w CKU zorganizowali: Stowarzyszenie Przyjaciół Wyszkowa, Puszczy Białej i Kamienieckiej, Zespół Szkół nr 3 w Wyszkowie, Centrum Kształcenia Ustawicznego w Wyszkowie oraz Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna. Ta uroczystość historyczno-patriotyczna, jak ją nazwali organizatorzy, składała się z prelekcji oraz warsztatów muzycznych i występu zespołu Wyszkowiacy z udziałem młodzieży. W spotkaniu uczestniczyli uczniowie wielu szkół działających w Wyszkowie, nauczyciele, przedstawiciele samorządu, Związku Piłsudczyków.
- Jesteśmy w gronie osób reprezentujących różne instytucje. Uroczystość ma charakter ponadszkolny, ponadlokalny – stwierdził otwierając spotkanie Adam Mickiewicz.
Prelekcje związane były z tematyką odzyskania przez Wyszków praw miejskich. Wygłosili je Mirosław Powierza, Elżbieta Szczuka i Adam Mickiewicz.
Mirosław Powietrza mówił czasach I wojny światowej i kształtowaniu się samorządu po 1918 r.
Wyszków odzyskał prawa miejskie na podstawie dekretu, który podpisali naczelnik państwa Józef Piłsudski, prezydent ministrów Ignacy Jan Paderewski, minister spraw wewnętrznych Stanisław Wojciechowski. Wymieniono w nim 150 miejscowości, w tym Wyszków. Dokument ten miał obowiązywać do czasu uchwalenia przez sejm ustawy o samorządzie miejskim dla całego państwa. Dotyczył on obszarów należących przez wojną do Rosji. Przyznawał on, jak to określono, członkostwo gminy osobom przynależnym do państwa polskiego zamieszkałym stale w gminie od sześciu miesięcy. Przyznano im prawo udziału w wyborach gminnych i sprawowania urzędów gminnych pochodzących z wyboru. W razie potrzeby mogli też korzystać z pomocy gminy. Do zakresu działania gminy miejskiej włączono wszystkie sprawy, które dotyczyły dobrobyty materialnego, rozwoju duchowego i zdrowia mieszkańców. Członkami rady miejskiej byli radni i członkowie magistratu. Radni i ich zastępcy byli wybierani na trzy lata. Jeśli radny był wybrany na członka magistratu, tracił mandat, a jego miejsce zajmował zastępca. Tracił też mandat, jeśli bez usprawiedliwienia nie uczestniczył w posiedzeniach trzy miesiące. Członkami magistratu byli burmistrz, jego zastępca i ławnicy. Otrzymywali wynagrodzenie z funduszy miejskich. Jego wysokość określała rada miejska przed wyborem członków magistratu na trzyletnią kadencję (wyboru dokonywali radni). Magistrat był organem zarządzającym i wykonawczym gminy. Jego posiedzeniom przewodniczył burmistrz. Uchwały zapadały większością głosów
W dekrecie z 1919 r. wymieniono też m.in. Ciechanów, Gostynin, Kalisz, Łomżę, Mińsk Mazowiecki, Ostrołękę, Otwock, Piaseczno, Płock, Płońsk, Pułtusk, Radzymin, Sochaczew.
Jak podkreślił Mirosław Powierza, Wyszków był największym ośrodkiem przemysłowym w powiecie pułtuskim. Funkcjonowały tu m.in. huta szklana, browar, fabryka maszyn rolniczych, fabryka wyrobów cementowych. To był także ośrodek rzemieślniczy. Prężnie rozwijał się ruch spółdzielczy. Z rozmachem działały partie polityczne.
Elżbieta Szczuka mówiła strukturze samorządu miejskiego po I wojnie światowej i dziejach samorządu wyszkowskiego.
Adam Mickiewicz w swojej prelekcji opierał się na dokumentach archiwalnych i publikacjach prasowych. Jak stwierdził, dokumentów wytwarzanych przez instytucje na przełomie XIX i XX w., a dotyczących Wyszkowa praktycznie nie ma. Uległy zniszczeniu, rozproszeniu. Akta stanu cywilnego były spisywane w języku rosyjskim i bez należytej staranności. Prelegent zaprezentował na slajdach odnalezione materiały źródłowe, ale też przytoczył publikacje prasowe obrazujące ówczesne realia.
- To historia miejscowości, która mimo że utraciła prawa miejskie, utrzymała się. Wyszków ma swoją bogatą historię, a jej ślady nadal można znaleźć. I warto ich szukać – wiele jest nieodkrytych śladów. Dla osób chcących zajmować się tą tematyką jest to pole do działania – zaznaczył.
Spotkanie uświetnił, działający w ramach stowarzyszenia, zespół Wyszkowiacy. Patronat honorowy nad wydarzeniem pełnił burmistrz Grzegorz Nowosielski.
J.P.
Napisz komentarz
- Komentarze naruszające netykietę nie będą publikowane.
- Komentarze promujące własne np. strony, produkty itp. nie będą publikowane.
- Za treść komentarza odpowiada jego autor.
- Regulamin komentowania w serwisie wyszkowiak.pl