Uwaga na toksyczne rośliny
(Zam: 28.08.2019 r., godz. 12.23)Dochodzące do 3 metrów wysokości rośliny posiadające białe lub różowawe kwiaty, podobne w budowie do kopru oraz potężne liście to cechy charakterystyczne bardzo toksycznych, niebezpiecznych i inwazyjnych roślin – kaukaskich barszczy.
Wywołują dotkliwe obrażenia układu oddechowego, oczu, zmiany skórne i wstrząs anafilaktyczny, nawet bez bezpośredniego kontaktu z rośliną. Na terenie Mazowsza znajduje się przynajmniej 50 potwierdzonych miejsc, w których one rosną.
Eksperci, którzy od 2001 r. prowadzą badania dotyczące oceny skali inwazji barszczu Sosnowskiego stworzyli stronę barszcz.edu.pl. Zgodnie z zamieszczoną tam aktualną mapą Wyszków i Wola Mystkowska to miejscowości w naszym powiecie, które zostały oznaczone jako miejsce, gdzie zgłoszono stanowisko barszczu.
Barszcz Sosnowskiego i Barszcz Mantegazziego ze względu na bardzo duże podobieństwa w budowie i takie same właściwości inwazyjne oraz toksyczne często są traktowane łącznie i nazywane kaukaskimi barszczami.
Barszcze kaukaskie są jednymi z największych roślin zielnych na świecie – podczas kwitnienia zazwyczaj osiągają ok. 3 m wysokości lub więcej. Rośliny posiadają białe lub różowawe kwiaty zebrane w parasolowatych baldachach (podobne do kopru, ale znacznie większe) o średnicy 30-80 cm, potężne liście (długość ok. 1,5 m) zebrane w rozety, bruzdowaną łodygę, rzadko owłosioną, pustą w środku, która u nasady osiąga średnicę ok. 5-12 cm. Należą one do inwazyjnych gatunków obcych i stanowią zagrożenie dla rodzimej flory. Wciąż wzrasta liczba miejsc na terenie Polski, w których one rosną.
Kaukaskie barszcze występują w każdym województwie na terenie całego kraju. Najczęściej są to tereny związane z byłą uprawą (PGR, ODR), a także otoczenia szlaków komunikacyjnych, cieki wodne, skraje pól, łąk i lasów, ale także otoczenia zabudowy mieszkaniowej w miastach. Jedna roślina, dzięki produkcji kilkudziesięciu tysięcy zdolnych do kiełkowania nasion może rozpocząć inwazję w nowym miejscu. Rozprzestrzenianie i wprowadzanie kaukaskich barszczy do środowiska przyrodniczego jest zakazane prawem. Żadna z dotychczas znanych metod zwalczania tych roślin nie jest w 100 proc. skuteczna.
Sok kaukaskich barszczy zawiera związki chemiczne (psoraleny), które mogą przyczyniać się do powstawania nowotworów. Związki te pod wpływem promieniowania słonecznego (UVA) mogą powodować zmiany skórne przypominające oparzenia (wysypkę, zaczerwienienie, opuchliznę, owrzodzenie itp.), a także obrażenia układu oddechowego, oczu, a nawet wstrząs anafilaktyczny. Wspomniane objawy mogą pojawić się nawet po upływie 24-48 godzin od bezpośredniego lub pośredniego kontaktu z barszczami. Skóra mająca kontakt z barszczami może pozostawać wrażliwa na działanie słońca przez długi czas. Na obrażenia narażone są nawet osoby, które nie miały bezpośredniego kontaktu z rośliną, a jedynie przebywały w jej sąsiedztwie (będąc poddanym ekspozycji substancji toksycznych zawartych w powietrzu). Toksyczności barszczy sprzyja wilgoć (również pot) i wysoka temperatura powietrza, a najwyższe stężenie związków toksycznych kaukaskie barszcze osiągają latem.
Zwalczaniem kaukaskich barszczy zajmują się wykwalifikowane jednostki. Przede wszystkim nie należy zrywać i dotykać kaukaskich barszczy oraz przedmiotów, które miały z nimi kontakt. Szkodliwe jest samo przebywanie w sąsiedztwie terenów zasiedlonych przez te rośliny. W razie konieczności przebywania w pobliżu barszczów trzeba chronić skórę przed promieniami UVA (okulary i kremy z filtrem, odzież z nienasiąkliwych tworzyw sztucznych zakrywającą skórę) oraz drogi oddechowe przed wziewaniem substancji toksycznych (maski ochronne). Bezwzględnie należy myć przedmioty i prać odzież, która miała kontakt z sokiem barszczów. Trzeba zwróć szczególną uwagę, aby nie przenieść nasion barszczów (np. na odzieży, w bieżnikach butów i opon, na karoserii samochodów, itd.) poza miejsce ich obecnego występowania.
Jak udzielić pomocy osobie po kontakcie z rośliną:
- obficie przemyj wodą z mydłem (bądź samą wodą) wszystkie miejsca na ciele, które miały kontakt z roślinami lub były na niego narażone,
- osłoń skórę przed działaniem promieni słonecznych na co najmniej 48 h, a jeżeli jest to niemożliwie, zastosuj krem z wysokim filtrem UV,
- nie dotykaj zmienionych miejsc na skórze (z wysypką, opuchlizną itp.) – stosuj na nie chłodne okłady (np. z lodu),
- jeżeli objawy są dokuczliwe lub nasilają się, koniecznie jak najszybciej skontaktuj się z dermatologiem lub lekarzem rodzinnym, jeśli jesteś świadomy, że przebywałeś w pobliżu kaukaskich barszczy, powiedz o tym lekarzowi – może to przyspieszyć poprawną diagnozę i dobór leczenia,
- nie stosuj środków farmakologicznych bez konsultacji lekarskiej – nieprawidłowo dobrane preparaty mogą tylko nasilić reakcje skórne,
- w przypadku kontaktu oczu z sokiem roślin długo i intensywnie płucz je wodą, a następnie niezwłocznie skontaktuj się z okulistą,
- w razie zaobserwowania nasilających się problemów z oddychaniem, niezwłocznie wezwij pogotowie ratunkowe.
Oprac. J.P.
Eksperci, którzy od 2001 r. prowadzą badania dotyczące oceny skali inwazji barszczu Sosnowskiego stworzyli stronę barszcz.edu.pl. Zgodnie z zamieszczoną tam aktualną mapą Wyszków i Wola Mystkowska to miejscowości w naszym powiecie, które zostały oznaczone jako miejsce, gdzie zgłoszono stanowisko barszczu.
Barszcz Sosnowskiego i Barszcz Mantegazziego ze względu na bardzo duże podobieństwa w budowie i takie same właściwości inwazyjne oraz toksyczne często są traktowane łącznie i nazywane kaukaskimi barszczami.
Barszcze kaukaskie są jednymi z największych roślin zielnych na świecie – podczas kwitnienia zazwyczaj osiągają ok. 3 m wysokości lub więcej. Rośliny posiadają białe lub różowawe kwiaty zebrane w parasolowatych baldachach (podobne do kopru, ale znacznie większe) o średnicy 30-80 cm, potężne liście (długość ok. 1,5 m) zebrane w rozety, bruzdowaną łodygę, rzadko owłosioną, pustą w środku, która u nasady osiąga średnicę ok. 5-12 cm. Należą one do inwazyjnych gatunków obcych i stanowią zagrożenie dla rodzimej flory. Wciąż wzrasta liczba miejsc na terenie Polski, w których one rosną.
Kaukaskie barszcze występują w każdym województwie na terenie całego kraju. Najczęściej są to tereny związane z byłą uprawą (PGR, ODR), a także otoczenia szlaków komunikacyjnych, cieki wodne, skraje pól, łąk i lasów, ale także otoczenia zabudowy mieszkaniowej w miastach. Jedna roślina, dzięki produkcji kilkudziesięciu tysięcy zdolnych do kiełkowania nasion może rozpocząć inwazję w nowym miejscu. Rozprzestrzenianie i wprowadzanie kaukaskich barszczy do środowiska przyrodniczego jest zakazane prawem. Żadna z dotychczas znanych metod zwalczania tych roślin nie jest w 100 proc. skuteczna.
Sok kaukaskich barszczy zawiera związki chemiczne (psoraleny), które mogą przyczyniać się do powstawania nowotworów. Związki te pod wpływem promieniowania słonecznego (UVA) mogą powodować zmiany skórne przypominające oparzenia (wysypkę, zaczerwienienie, opuchliznę, owrzodzenie itp.), a także obrażenia układu oddechowego, oczu, a nawet wstrząs anafilaktyczny. Wspomniane objawy mogą pojawić się nawet po upływie 24-48 godzin od bezpośredniego lub pośredniego kontaktu z barszczami. Skóra mająca kontakt z barszczami może pozostawać wrażliwa na działanie słońca przez długi czas. Na obrażenia narażone są nawet osoby, które nie miały bezpośredniego kontaktu z rośliną, a jedynie przebywały w jej sąsiedztwie (będąc poddanym ekspozycji substancji toksycznych zawartych w powietrzu). Toksyczności barszczy sprzyja wilgoć (również pot) i wysoka temperatura powietrza, a najwyższe stężenie związków toksycznych kaukaskie barszcze osiągają latem.
Zwalczaniem kaukaskich barszczy zajmują się wykwalifikowane jednostki. Przede wszystkim nie należy zrywać i dotykać kaukaskich barszczy oraz przedmiotów, które miały z nimi kontakt. Szkodliwe jest samo przebywanie w sąsiedztwie terenów zasiedlonych przez te rośliny. W razie konieczności przebywania w pobliżu barszczów trzeba chronić skórę przed promieniami UVA (okulary i kremy z filtrem, odzież z nienasiąkliwych tworzyw sztucznych zakrywającą skórę) oraz drogi oddechowe przed wziewaniem substancji toksycznych (maski ochronne). Bezwzględnie należy myć przedmioty i prać odzież, która miała kontakt z sokiem barszczów. Trzeba zwróć szczególną uwagę, aby nie przenieść nasion barszczów (np. na odzieży, w bieżnikach butów i opon, na karoserii samochodów, itd.) poza miejsce ich obecnego występowania.
Jak udzielić pomocy osobie po kontakcie z rośliną:
- obficie przemyj wodą z mydłem (bądź samą wodą) wszystkie miejsca na ciele, które miały kontakt z roślinami lub były na niego narażone,
- osłoń skórę przed działaniem promieni słonecznych na co najmniej 48 h, a jeżeli jest to niemożliwie, zastosuj krem z wysokim filtrem UV,
- nie dotykaj zmienionych miejsc na skórze (z wysypką, opuchlizną itp.) – stosuj na nie chłodne okłady (np. z lodu),
- jeżeli objawy są dokuczliwe lub nasilają się, koniecznie jak najszybciej skontaktuj się z dermatologiem lub lekarzem rodzinnym, jeśli jesteś świadomy, że przebywałeś w pobliżu kaukaskich barszczy, powiedz o tym lekarzowi – może to przyspieszyć poprawną diagnozę i dobór leczenia,
- nie stosuj środków farmakologicznych bez konsultacji lekarskiej – nieprawidłowo dobrane preparaty mogą tylko nasilić reakcje skórne,
- w przypadku kontaktu oczu z sokiem roślin długo i intensywnie płucz je wodą, a następnie niezwłocznie skontaktuj się z okulistą,
- w razie zaobserwowania nasilających się problemów z oddychaniem, niezwłocznie wezwij pogotowie ratunkowe.
Oprac. J.P.
Napisz komentarz
- Komentarze naruszające netykietę nie będą publikowane.
- Komentarze promujące własne np. strony, produkty itp. nie będą publikowane.
- Za treść komentarza odpowiada jego autor.
- Regulamin komentowania w serwisie wyszkowiak.pl