Ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych
Skończył się okres składania zeznań podatkowych i wielu z nas może zostało z niezapłaconymi podatkami. Jak w takiej sytuacji można zaradzić, aby zbytnio nie zachwiać swojej sytuacji ekonomicznej i nie narazić się na wszczęcie postępowania egzekucyjnego?
Organ podatkowy, w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym, na wniosek podatnika, może zastosować następujące ulgi:
1. odroczyć termin płatności podatku lub rozłożyć zapłatę podatku na raty,
2. odroczyć lub rozłożyć na raty zapłatę zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę lub odsetki określone w decyzji, o których mowa w art. 53a Ordynacji podatkowej,
3. umorzyć w całości lub w części zaległości podatkowe, odsetki za zwłokę lub opłatę prolongacyjną.
Przypomnę, iż organem podatkowym jest wójt, burmistrz, prezydent miasta oraz naczelnik urzędu skarbowego. Dlatego też zasady te dotyczącą wszystkich podatków, również tych, wpłacanych na rzecz urzędu gminy.
Odroczenie terminu oznacza jego przesunięcie na datę późniejszą niż ta, która wynika z przepisów prawa podatkowego. Trzeba jednak pamiętać, że odroczenie terminu płatności podatku może nastąpić jedynie przed jego końcowym upływem. Zatem wniosek z tą prośbą musi być złożony przed upływem płatności podatku. Nie można odroczyć podatku już zapłaconego w całości. Tylko zapłacenie podatku w części lub w niezapłacenie daje możliwość ubiegania się o odroczenie niezapłaconej części podatku bądź zaległości podatkowej lub rozłożenie jej na raty.
Organ podatkowy może także umorzyć w całości lub w części zaległości podatkowe, odsetki za zwłokę lub opłatę prolongacyjną.
Aby skorzystać z udzielania ulg w spłacie zobowiązań podatkowych, należy złożyć wniosek.
Przepisy nie określają szczególnych wymagań co do formy wniosku. Należy we wniosku zawrzeć imię i nazwisko bądź nazwę wnioskodawcy, adres, ewentualnie numer telefonu kontaktowego, podpis składającego pismo, numer identyfikacji podatkowej (NIP), treść żądania wraz ze szczegółowym określeniem rodzaju i wysokości podatku lub zaległości podatkowej oraz jakiego okresu rozliczeniowego dotyczy, uzasadnienie wniesionego żądania tzw. ważny interes podatnika lub interes publiczny, wraz z ewentualnymi dołączonymi dokumentami potwierdzającymi powoływane we wniosku fakty.
Jak rozumieć „ważny interes podatnika lub interes publiczny?
Podatnik, który chce ubiegać się o ulgę w spłacie zobowiązań podatkowych, musi wykazać ważny interes podatnika lub ważny interes publiczny. Po pierwsze, podatnik musi złożyć do urzędu skarbowego odpowiedni wniosek, na podstawie którego organ podatkowy podejmie decyzję, czy ulgę przyzna czy też nie. Po drugie, taki wniosek powinien zawierać m.in. podstawę prawną, a także uzasadnienie prośby zawartej we wniosku, czyli wykazać ważny interes.
Ważny interes podatnika lub ważny interes publiczny może być różnie rozumiany. Ważny interes podatnika to sytuacja, gdy z powodu nadzwyczajnych przypadków losowych nie jest on w stanie uregulować zaległości podatkowych. Może to być np. choroba, klęska, straty nadzwyczajne itp.
Jeżeli organ podatkowy przeanalizował, czy powyższe przesłanki wystąpiły i odpowiednio uzasadnił swoją decyzję, to do niego należy wybór rozstrzygnięcia. Uznanie wniosku podatnika zależy tak naprawdę od woli organu podatkowego. Uwzględnienie wniosku o rozłożenie zapłaty podatku czy zaległości podatkowej na raty, co do zasady oczywiście nie stwarza po stronie organu obowiązku rozłożenia podatku (zaległości) na taką liczbę rat, jaką proponuje podatnik. W każdym jednak razie organ powinien przeprowadzić dokładną analizę stanu materialnego podatnika w celu rozłożenia zapłaty podatku (zaległości podatkowej) na taką liczbę rat, która byłaby możliwa do zapłaty w aktualnej sytuacji finansowej podatnika. Raty zapłaty zaległości podatkowej powinny być dostosowane do możliwości finansowych wnioskodawców. W przeciwnym razie zastosowana ulga będzie ulgą pozorną, a nie rzeczywistą, gdyż ustalone raty od samego początku będą niemożliwe do zapłacenia przez wnioskodawców. W celu wydania prawidłowego rozstrzygnięcia organ podatkowy zobowiązany jest szczegółowo zbadać stan faktyczny i utrwalić w aktach wyniki.
Urząd może oddalić twój wniosek
Jak już wspomniałam o tym, czy wniosek podatnika zostanie uwzględniony, decyduje organ podatkowy. Może on również, jeśli uzna to za stosowne, wydać decyzję odmowną, czyli nie uwzględnić wniosku podatnika. Wydając decyzję negatywną (np. odmawiającą umorzenia zaległości podatkowych czy też innej wnioskowanej przez nas ulgi we wniosku), organ nie może jedynie wskazać, że go nie przyjmuje. Musi stosownie swoją decyzję uzasadnić. Uzasadnienie decyzji odmawiającej przyznania nam ulgi powinno szczegółowo wskazywać przyczyny, dla których organ ulgi nie zastosował pomimo wystąpienia szczególnych wg nas okoliczności.
Pozytywne rozpatrzenie wniosku
Gdy organ podatkowy uwzględni wniosek podatnika i np. wyda decyzję o odroczeniu terminu płatności podatku (zaległości podatkowej) lub rozłożeniu zapłaty podatku na raty (zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę), pojawia się nowy termin płatności podatku. Jest nim dzień, w którym, zgodnie z decyzją, powinna nastąpić zapłata odroczonego podatku lub zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę albo poszczególnych rat, na jakie został rozłożony podatek lub zaległość podatkowa wraz z odsetkami za zwłokę.
Niedotrzymanie odroczonego terminu przez podatnika skutkuje przyjęciem terminu płatności sprzed podjęcia decyzji o odroczeniu terminu. Jeśli podatnik nie dotrzymał odroczonego terminu płatności podatku (lub zaległości podatkowej wraz z odsetkami) konsekwencją będzie naliczanie za okres od wydania decyzji o odroczeniu do wyznaczonego w niej terminu płatności odsetek za zwłokę. Tylko wpłata pełnej kwoty odroczonego podatku (zaległości podatkowej) nie skutkuje zmianą terminu płatności wynikającego z decyzji odraczającej termin płatności podatku lub zaległości podatkowej. Trzeba pamiętać, że w razie niedotrzymania terminu płatności odroczonego podatku lub zaległości podatkowej następuje z mocy prawa wygaśnięcie w całości decyzji o odroczeniu terminu płatności podatku lub zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę.
Pozytywne rozpatrzenie wniosku
Gdy organ podatkowy uwzględni wniosek podatnika i np. wyda decyzję o odroczeniu terminu lub rozłożeniu zapłaty podatku na raty, pojawia się nowy termin płatności podatku. Jest nim dzień, w którym, zgodnie z decyzją, powinna nastąpić zapłata odroczonego podatku lub zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę albo poszczególnych rat.
Niedotrzymanie odroczonego terminu przez podatnika skutkuje przyjęciem terminu płatności sprzed podjęcia decyzji o odroczeniu terminu. Jeśli podatnik nie dotrzymał odroczonego terminu płatności podatku (lub zaległości podatkowej wraz z odsetkami) konsekwencją będzie naliczanie za okres od wydania decyzji o odroczeniu do wyznaczonego w niej terminu płatności odsetek za zwłokę. Tylko wpłata pełnej kwoty odroczonego podatku (zaległości podatkowej) nie skutkuje zmianą terminu płatności wynikającego z decyzji odraczającej termin płatności podatku lub zaległości podatkowej. Trzeba pamiętać, że w razie niedotrzymania terminu płatności odroczonego podatku lub zaległości podatkowej następuje z mocy prawa wygaśnięcie w całości decyzji o odroczeniu terminu płatności podatku lub zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę.
Źródło: ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. nr 8, poz.60 z późn. zm.)
„Wyszkowiak” nr 26 z 25 czerwca 2013 r.
***
Agnieszka Londzin ekonomista, audytor - specjalista w dziedzinie podatków i finansów publicznych. Wieloletni pracownik służb skarbowych
1. odroczyć termin płatności podatku lub rozłożyć zapłatę podatku na raty,
2. odroczyć lub rozłożyć na raty zapłatę zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę lub odsetki określone w decyzji, o których mowa w art. 53a Ordynacji podatkowej,
3. umorzyć w całości lub w części zaległości podatkowe, odsetki za zwłokę lub opłatę prolongacyjną.
Przypomnę, iż organem podatkowym jest wójt, burmistrz, prezydent miasta oraz naczelnik urzędu skarbowego. Dlatego też zasady te dotyczącą wszystkich podatków, również tych, wpłacanych na rzecz urzędu gminy.
Odroczenie terminu oznacza jego przesunięcie na datę późniejszą niż ta, która wynika z przepisów prawa podatkowego. Trzeba jednak pamiętać, że odroczenie terminu płatności podatku może nastąpić jedynie przed jego końcowym upływem. Zatem wniosek z tą prośbą musi być złożony przed upływem płatności podatku. Nie można odroczyć podatku już zapłaconego w całości. Tylko zapłacenie podatku w części lub w niezapłacenie daje możliwość ubiegania się o odroczenie niezapłaconej części podatku bądź zaległości podatkowej lub rozłożenie jej na raty.
Organ podatkowy może także umorzyć w całości lub w części zaległości podatkowe, odsetki za zwłokę lub opłatę prolongacyjną.
Aby skorzystać z udzielania ulg w spłacie zobowiązań podatkowych, należy złożyć wniosek.
Przepisy nie określają szczególnych wymagań co do formy wniosku. Należy we wniosku zawrzeć imię i nazwisko bądź nazwę wnioskodawcy, adres, ewentualnie numer telefonu kontaktowego, podpis składającego pismo, numer identyfikacji podatkowej (NIP), treść żądania wraz ze szczegółowym określeniem rodzaju i wysokości podatku lub zaległości podatkowej oraz jakiego okresu rozliczeniowego dotyczy, uzasadnienie wniesionego żądania tzw. ważny interes podatnika lub interes publiczny, wraz z ewentualnymi dołączonymi dokumentami potwierdzającymi powoływane we wniosku fakty.
Jak rozumieć „ważny interes podatnika lub interes publiczny?
Podatnik, który chce ubiegać się o ulgę w spłacie zobowiązań podatkowych, musi wykazać ważny interes podatnika lub ważny interes publiczny. Po pierwsze, podatnik musi złożyć do urzędu skarbowego odpowiedni wniosek, na podstawie którego organ podatkowy podejmie decyzję, czy ulgę przyzna czy też nie. Po drugie, taki wniosek powinien zawierać m.in. podstawę prawną, a także uzasadnienie prośby zawartej we wniosku, czyli wykazać ważny interes.
Ważny interes podatnika lub ważny interes publiczny może być różnie rozumiany. Ważny interes podatnika to sytuacja, gdy z powodu nadzwyczajnych przypadków losowych nie jest on w stanie uregulować zaległości podatkowych. Może to być np. choroba, klęska, straty nadzwyczajne itp.
Jeżeli organ podatkowy przeanalizował, czy powyższe przesłanki wystąpiły i odpowiednio uzasadnił swoją decyzję, to do niego należy wybór rozstrzygnięcia. Uznanie wniosku podatnika zależy tak naprawdę od woli organu podatkowego. Uwzględnienie wniosku o rozłożenie zapłaty podatku czy zaległości podatkowej na raty, co do zasady oczywiście nie stwarza po stronie organu obowiązku rozłożenia podatku (zaległości) na taką liczbę rat, jaką proponuje podatnik. W każdym jednak razie organ powinien przeprowadzić dokładną analizę stanu materialnego podatnika w celu rozłożenia zapłaty podatku (zaległości podatkowej) na taką liczbę rat, która byłaby możliwa do zapłaty w aktualnej sytuacji finansowej podatnika. Raty zapłaty zaległości podatkowej powinny być dostosowane do możliwości finansowych wnioskodawców. W przeciwnym razie zastosowana ulga będzie ulgą pozorną, a nie rzeczywistą, gdyż ustalone raty od samego początku będą niemożliwe do zapłacenia przez wnioskodawców. W celu wydania prawidłowego rozstrzygnięcia organ podatkowy zobowiązany jest szczegółowo zbadać stan faktyczny i utrwalić w aktach wyniki.
Urząd może oddalić twój wniosek
Jak już wspomniałam o tym, czy wniosek podatnika zostanie uwzględniony, decyduje organ podatkowy. Może on również, jeśli uzna to za stosowne, wydać decyzję odmowną, czyli nie uwzględnić wniosku podatnika. Wydając decyzję negatywną (np. odmawiającą umorzenia zaległości podatkowych czy też innej wnioskowanej przez nas ulgi we wniosku), organ nie może jedynie wskazać, że go nie przyjmuje. Musi stosownie swoją decyzję uzasadnić. Uzasadnienie decyzji odmawiającej przyznania nam ulgi powinno szczegółowo wskazywać przyczyny, dla których organ ulgi nie zastosował pomimo wystąpienia szczególnych wg nas okoliczności.
Pozytywne rozpatrzenie wniosku
Gdy organ podatkowy uwzględni wniosek podatnika i np. wyda decyzję o odroczeniu terminu płatności podatku (zaległości podatkowej) lub rozłożeniu zapłaty podatku na raty (zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę), pojawia się nowy termin płatności podatku. Jest nim dzień, w którym, zgodnie z decyzją, powinna nastąpić zapłata odroczonego podatku lub zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę albo poszczególnych rat, na jakie został rozłożony podatek lub zaległość podatkowa wraz z odsetkami za zwłokę.
Niedotrzymanie odroczonego terminu przez podatnika skutkuje przyjęciem terminu płatności sprzed podjęcia decyzji o odroczeniu terminu. Jeśli podatnik nie dotrzymał odroczonego terminu płatności podatku (lub zaległości podatkowej wraz z odsetkami) konsekwencją będzie naliczanie za okres od wydania decyzji o odroczeniu do wyznaczonego w niej terminu płatności odsetek za zwłokę. Tylko wpłata pełnej kwoty odroczonego podatku (zaległości podatkowej) nie skutkuje zmianą terminu płatności wynikającego z decyzji odraczającej termin płatności podatku lub zaległości podatkowej. Trzeba pamiętać, że w razie niedotrzymania terminu płatności odroczonego podatku lub zaległości podatkowej następuje z mocy prawa wygaśnięcie w całości decyzji o odroczeniu terminu płatności podatku lub zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę.
Pozytywne rozpatrzenie wniosku
Gdy organ podatkowy uwzględni wniosek podatnika i np. wyda decyzję o odroczeniu terminu lub rozłożeniu zapłaty podatku na raty, pojawia się nowy termin płatności podatku. Jest nim dzień, w którym, zgodnie z decyzją, powinna nastąpić zapłata odroczonego podatku lub zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę albo poszczególnych rat.
Niedotrzymanie odroczonego terminu przez podatnika skutkuje przyjęciem terminu płatności sprzed podjęcia decyzji o odroczeniu terminu. Jeśli podatnik nie dotrzymał odroczonego terminu płatności podatku (lub zaległości podatkowej wraz z odsetkami) konsekwencją będzie naliczanie za okres od wydania decyzji o odroczeniu do wyznaczonego w niej terminu płatności odsetek za zwłokę. Tylko wpłata pełnej kwoty odroczonego podatku (zaległości podatkowej) nie skutkuje zmianą terminu płatności wynikającego z decyzji odraczającej termin płatności podatku lub zaległości podatkowej. Trzeba pamiętać, że w razie niedotrzymania terminu płatności odroczonego podatku lub zaległości podatkowej następuje z mocy prawa wygaśnięcie w całości decyzji o odroczeniu terminu płatności podatku lub zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę.
Źródło: ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. nr 8, poz.60 z późn. zm.)
„Wyszkowiak” nr 26 z 25 czerwca 2013 r.
***
Agnieszka Londzin ekonomista, audytor - specjalista w dziedzinie podatków i finansów publicznych. Wieloletni pracownik służb skarbowych