Bankowy rachunek osobisty czy też firmowy?
W dzisiejszych czasach rachunek bankowy jest narzędziem raczej pomocnym i rzec by można, nawet niezbędnym do prowadzenia działalności gospodarczej. Osoby prowadzące działalność w wielu przypadkach są przekonane, że obowiązkowe jest nie tylko samo założenie konta firmowego, ale także prowadzenie za jego pośrednictwem rozliczeń.
Ale czy tak właściwie jest?
Wszyscy zgodzimy się z tym, że z prowadzeniem działalności gospodarczej wiąże się konieczność regulowania zobowiązań oraz należności. Dla niektórych osób najwygodniejszą formą do tego typu rozliczeń jest rachunek bankowy. Wielu, zanim założy własną działalność, już posiada swój własny rachunek rozliczeniowy, tzw. ROR. W momencie rozpoczęcia działalności jesteśmy przekonywani o istniejącym obowiązku założenia rachunku bankowego wydzielonego właśnie dla celów działalności gospodarczej.
Przepisy prawa nie zabraniają prowadzenia działalności z wykorzystaniem rachunku prywatnego. Obecnie obowiązujące przepisy podatkowe zobowiązują prowadzących działalność gospodarczą, podlegającą ustawie o rachunkowości, do dokonywania rozliczeń podatkowych w formie przelewu bankowego, poprzez konto wskazane w urzędzie skarbowym.
Kolejną ustawą, która wspomina o obrocie bezgotówkowym, jest ustawa ordynacja podatkowa. W art. 61 zwalnia wręcz mikroprzedsiębiorców z obowiązku dokonywania rozliczeń za pośrednictwem konta bankowego, którzy prowadzą księgi rachunkowe lub też podatkową książkę przychodów i rozchodów. Nie ma w tym przypadku znaczenia, czy przelew dokonany jest z konta firmowego czy też konta prywatnego. Istotne bowiem jest, aby w odpowiednim terminie środki trafiły na rachunek urzędu skarbowego. Należy dodać, że mikroprzedsiębiorcy mogą również dokonywać płatności gotówkowo.
Przypomnę tylko, że za mikroprzedsiębiorcę uważa się przedsiębiorców, którzy w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych zatrudniali średnio rocznie mniej niż 10 pracowników oraz osiągnęli roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych, nieprzekraczający równowartości w złotych 2 milionów euro lub sumy aktywów bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat, nie przekroczy równowartości 2 milionów euro.
Przeglądając dalej ustawy podatkowe zauważa się, że w ustawie o VAT również znajdziemy zapisy mówiące o obowiązku posiadania rachunku bankowego. Ustawodawca nie wskazał zatem jakiego rachunku bankowego – prywatnego czy też firmowego dotyczy obowiązek. Zgodnie z art. 81 ust 1, gdy kwota podatku naliczonego w danym okresie rozliczeniowym jest wyższa od podatku należnego, podatnik ma prawo do obniżenia o tę różnicę kwoty podatku należnego za następne okresy lub do zwrotu na rachunek bankowy.
Również do dokonywania opłat składek do ZUS nie jest wymagane konto firmowe. Płatnik składek, który jest mikroprzedsiębiorcą, może opłacać je w formie przekazu pocztowego. Pozostali płatnicy zobowiązani są dokonywać tych płatności w formie bezgotówkowej, za pośrednictwem konta bankowego płatnika składek.
Co do dokonywania płatności powyżej 15 tys. euro, w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej nałożony został obowiązek dokonywania lub przyjmowania płatności związanych z działalnością gospodarczą za pośrednictwem rachunku bankowego w każdym przypadku, gdy stroną transakcji, z której wynika płatność jest inny przedsiębiorca oraz jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikającej z niej płatności, przekracza równowartość 15 tys. euro. Z przepisów art. 22 wyżej wymienionej ustawy również nie wynika obowiązek posiadania przez przedsiębiorcę odrębnego rachunku firmowego (szerzej na ten temat pisałam w numerze nr 19 z 7 maja 2013 r.).
W odróżnieniu od przepisów podatkowych, obowiązek prowadzenia konta firmowego, nakładają bowiem przepisy prawa bankowego.
Nowelizacja ustawy z 1 kwietnia 2004 r. prawa bankowego uchyliła przepis nakazujący, aby rachunki oszczędnościowe nie mogły być wykorzystywane przez ich posiadaczy do prowadzenia rozliczeń pieniężnych związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą. Odnosząc się do przepisów prawa bankowego wynika, że rachunki rozliczeniowe oraz rachunki lokat terminowych mogą być prowadzone wyłącznie dla:
- osób prawnych,
- jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, o ile posiadają zdolność prawną,
- osób fizycznych prowadzących działalność zarobkową na własny rachunek, w tym dla osób będących przedsiębiorcami.
Rachunki oszczędnościowe, rachunki oszczędnościowo-rozliczeniowe (ROR) oraz rachunki lokat terminowych oszczędnościowych mogą być prowadzone wyłącznie dla:
- osób fizycznych,
- szkolnych kas oszczędnościowych
- pracowniczych kas zapomogowo-pożyczkowych.
W tym jednak przypadku ustawodawca nie przewidział żadnych sankcji za korzystanie z rachunku osobistego dla celów firmowych. Dlatego też w praktyce często wykorzystywany jest rachunek osobisty do prowadzenia rozliczeń firmowych, głównie z względu na wynik ekonomiczny. Co prawda bank ma możliwość, aby zerwać z nami umowę, ale w praktyce to chyba jest jednak martwy przepis.
Wady związane z wykorzystaniem konta prywatnego
Środki gromadzone na koncie generują odsetki, które są opodatkowane. I tu możemy mieć pierwsze problemy. Odsetki na rachunku prywatnym opodatkowane są zryczałtowanym 19% podatkiem tzw. podatek Belki. W przypadku konta firmowego odsetki stanowią tzw. inny przychód z działalności gospodarczej, które opodatkowane są w taki sam sposób jak prowadzona działalność.
Problem pojawi się również w przypadku rozliczenia różnic kursowych, do rozliczania których przedsiębiorca jest zobowiązany.
Reasumując stwierdzić należy, że rachunek bankowy jest na pewno wygodnym i niezbędnym narzędziem w prowadzeniu własnej firmy. Nie ma jednak w przepisach żadnych wymogów, aby ten rachunek był zakładany na firmę. Założenie firmowego konta niewątpliwie znaczenie będzie miało w związku z jego utrzymaniem, gdyż koszt prowadzenia takiego rachunku jest stosunkowo wysoki, a oprocentowanie środków bliskie zeru. Nie ma idealnego rozwiązania. Istniejąca na rynku szeroka oferta kont bankowych, daje możliwość wyboru idealnej opcji dla siebie. Dlatego też biorąc pod uwagę wady i zalety, można zawsze rozważyć, czy nie lepiej jest jednak założyć konto firmowe.
„Wyszkowiak” nr 33 z 19 sierpnia 2014 r.
***
Agnieszka Londzin ekonomista, audytor - specjalista w dziedzinie podatków i finansów publicznych. Wieloletni pracownik służb skarbowych
Wszyscy zgodzimy się z tym, że z prowadzeniem działalności gospodarczej wiąże się konieczność regulowania zobowiązań oraz należności. Dla niektórych osób najwygodniejszą formą do tego typu rozliczeń jest rachunek bankowy. Wielu, zanim założy własną działalność, już posiada swój własny rachunek rozliczeniowy, tzw. ROR. W momencie rozpoczęcia działalności jesteśmy przekonywani o istniejącym obowiązku założenia rachunku bankowego wydzielonego właśnie dla celów działalności gospodarczej.
Przepisy prawa nie zabraniają prowadzenia działalności z wykorzystaniem rachunku prywatnego. Obecnie obowiązujące przepisy podatkowe zobowiązują prowadzących działalność gospodarczą, podlegającą ustawie o rachunkowości, do dokonywania rozliczeń podatkowych w formie przelewu bankowego, poprzez konto wskazane w urzędzie skarbowym.
Kolejną ustawą, która wspomina o obrocie bezgotówkowym, jest ustawa ordynacja podatkowa. W art. 61 zwalnia wręcz mikroprzedsiębiorców z obowiązku dokonywania rozliczeń za pośrednictwem konta bankowego, którzy prowadzą księgi rachunkowe lub też podatkową książkę przychodów i rozchodów. Nie ma w tym przypadku znaczenia, czy przelew dokonany jest z konta firmowego czy też konta prywatnego. Istotne bowiem jest, aby w odpowiednim terminie środki trafiły na rachunek urzędu skarbowego. Należy dodać, że mikroprzedsiębiorcy mogą również dokonywać płatności gotówkowo.
Przypomnę tylko, że za mikroprzedsiębiorcę uważa się przedsiębiorców, którzy w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych zatrudniali średnio rocznie mniej niż 10 pracowników oraz osiągnęli roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych, nieprzekraczający równowartości w złotych 2 milionów euro lub sumy aktywów bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat, nie przekroczy równowartości 2 milionów euro.
Przeglądając dalej ustawy podatkowe zauważa się, że w ustawie o VAT również znajdziemy zapisy mówiące o obowiązku posiadania rachunku bankowego. Ustawodawca nie wskazał zatem jakiego rachunku bankowego – prywatnego czy też firmowego dotyczy obowiązek. Zgodnie z art. 81 ust 1, gdy kwota podatku naliczonego w danym okresie rozliczeniowym jest wyższa od podatku należnego, podatnik ma prawo do obniżenia o tę różnicę kwoty podatku należnego za następne okresy lub do zwrotu na rachunek bankowy.
Również do dokonywania opłat składek do ZUS nie jest wymagane konto firmowe. Płatnik składek, który jest mikroprzedsiębiorcą, może opłacać je w formie przekazu pocztowego. Pozostali płatnicy zobowiązani są dokonywać tych płatności w formie bezgotówkowej, za pośrednictwem konta bankowego płatnika składek.
Co do dokonywania płatności powyżej 15 tys. euro, w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej nałożony został obowiązek dokonywania lub przyjmowania płatności związanych z działalnością gospodarczą za pośrednictwem rachunku bankowego w każdym przypadku, gdy stroną transakcji, z której wynika płatność jest inny przedsiębiorca oraz jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikającej z niej płatności, przekracza równowartość 15 tys. euro. Z przepisów art. 22 wyżej wymienionej ustawy również nie wynika obowiązek posiadania przez przedsiębiorcę odrębnego rachunku firmowego (szerzej na ten temat pisałam w numerze nr 19 z 7 maja 2013 r.).
W odróżnieniu od przepisów podatkowych, obowiązek prowadzenia konta firmowego, nakładają bowiem przepisy prawa bankowego.
Nowelizacja ustawy z 1 kwietnia 2004 r. prawa bankowego uchyliła przepis nakazujący, aby rachunki oszczędnościowe nie mogły być wykorzystywane przez ich posiadaczy do prowadzenia rozliczeń pieniężnych związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą. Odnosząc się do przepisów prawa bankowego wynika, że rachunki rozliczeniowe oraz rachunki lokat terminowych mogą być prowadzone wyłącznie dla:
- osób prawnych,
- jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, o ile posiadają zdolność prawną,
- osób fizycznych prowadzących działalność zarobkową na własny rachunek, w tym dla osób będących przedsiębiorcami.
Rachunki oszczędnościowe, rachunki oszczędnościowo-rozliczeniowe (ROR) oraz rachunki lokat terminowych oszczędnościowych mogą być prowadzone wyłącznie dla:
- osób fizycznych,
- szkolnych kas oszczędnościowych
- pracowniczych kas zapomogowo-pożyczkowych.
W tym jednak przypadku ustawodawca nie przewidział żadnych sankcji za korzystanie z rachunku osobistego dla celów firmowych. Dlatego też w praktyce często wykorzystywany jest rachunek osobisty do prowadzenia rozliczeń firmowych, głównie z względu na wynik ekonomiczny. Co prawda bank ma możliwość, aby zerwać z nami umowę, ale w praktyce to chyba jest jednak martwy przepis.
Wady związane z wykorzystaniem konta prywatnego
Środki gromadzone na koncie generują odsetki, które są opodatkowane. I tu możemy mieć pierwsze problemy. Odsetki na rachunku prywatnym opodatkowane są zryczałtowanym 19% podatkiem tzw. podatek Belki. W przypadku konta firmowego odsetki stanowią tzw. inny przychód z działalności gospodarczej, które opodatkowane są w taki sam sposób jak prowadzona działalność.
Problem pojawi się również w przypadku rozliczenia różnic kursowych, do rozliczania których przedsiębiorca jest zobowiązany.
Reasumując stwierdzić należy, że rachunek bankowy jest na pewno wygodnym i niezbędnym narzędziem w prowadzeniu własnej firmy. Nie ma jednak w przepisach żadnych wymogów, aby ten rachunek był zakładany na firmę. Założenie firmowego konta niewątpliwie znaczenie będzie miało w związku z jego utrzymaniem, gdyż koszt prowadzenia takiego rachunku jest stosunkowo wysoki, a oprocentowanie środków bliskie zeru. Nie ma idealnego rozwiązania. Istniejąca na rynku szeroka oferta kont bankowych, daje możliwość wyboru idealnej opcji dla siebie. Dlatego też biorąc pod uwagę wady i zalety, można zawsze rozważyć, czy nie lepiej jest jednak założyć konto firmowe.
„Wyszkowiak” nr 33 z 19 sierpnia 2014 r.
***
Agnieszka Londzin ekonomista, audytor - specjalista w dziedzinie podatków i finansów publicznych. Wieloletni pracownik służb skarbowych