• - Strona Główna

We wrześniu Fundacja im. Stefana Batorego sprawdziła statuty losowo wybranych gmin na Mazowszu, w tym Wyszkowa. Okazało się, że w żadnym z badanych samorządów (m. in. Błonie, Słubice, Ząbki, Kobyłka) mieszkańcy nie mogą sami przygotować uchwały.
„Inicjatywa nie jest narzędziem konfliktogennym; często im zapobiega. Ułatwia też pracę samym radnym, którzy dostają od mieszkańców gotowe lub prawie gotowe projekty uchwał. Nie wymusza na radzie przyjęcia wnioskowanych rozwiązań prawnych, a jedynie je proponuje – pobudza do współpracy” – czytamy w raporcie Fundacji im. Stefana Batorego przygotowanym w ramach kampanii „Masz głos. Masz wybór”.

Jak to działa
Wśród samorządów, które dopuściły inicjatywę uchwałodawczą mieszkańców jest Warszawa. W 2008 r. stołeczni radni przyjęli uchwałę zgodnie z którą, aby zgłosić projekt, musi się zebrać 5 osób w ramach komitetu inicjatywnego. Zadaniem komitetu jest m.in. przygotowanie projektu uchwały, zebranie pod nim wymaganych 15 000 podpisów mieszkańców. Komitet przedkłada przewodniczącemu Rady m. st. Warszawy projekt uchwały wraz z uzasadnieniem i listą podpisów oraz oświadczeniem członków komitetu o jego utworzeniu. Jeśli przewodniczący Rady stwierdzi braki formalne w dokumentach, wzywa pełnomocnika do ich usunięcia. Jeśli są one prawidłowe, przewodniczący nadaje bieg sprawie zgodnie ze statutem m. st. Warszawy. Mechanizm przypomina np. zbiórkę podpisów pod referendum, czego kilkanaście tygodni temu mogli doświadczyć wyszkowianie.
Inicjatywa uchwałodawcza dopuszczona jest też m.in. w Opolu, Sosnowcu.

Pomysł się podoba
Przedstawicie władz miasta, których zapytaliśmy, są przychylni inicjatywie uchwałodawczej.
- Generalnie jestem zwolennikiem otwartości samorządu, współpracy z obywatelami nie tylko pośrednio przez radnych, ale również bezpośrednio – mówi w rozmowie z „Wyszkowiakiem” burmistrz Grzegorz Nowosielski. – Przemyślimy to rozwiązanie i niewykluczone, że taka zmiana nastąpi. Myślę, że to bardzo ciekawy projekt – dodaje.
Zwraca uwagę na fakt, że wiele rozwiązań prawnych wprowadzanych do tej pory zmierza do upodmiotowienia mieszkańców.
- Obserwuje pewną ewolucję statutu gminy i widzę, że te zmiany zmierzają do większych konsultacji ze społeczeństwem – podkreśla. – Pojawiły się na przykład zmiany dotyczące procedury budżetowej, która wymaga teraz przeprowadzenia debaty, a kiedyś była to prawie zwykła uchwała. Pojawił się w porządku obrad sesji punkt „zapytania” na początku, a na jej końcu „zapytania i wolne”, po to, żeby można było udzielić głosu szerszemu gronu osób. Uważam, że bardzo złym rozwiązaniem była zmiana ustawy, która nie dopuszcza osób z zewnątrz do członkostwa w komisjach Rady Gminy.
Jak mówi, około dekadę temu mieszkańcy mogli być członkami komisji.
- Uważam, że to było świetne rozwiązanie, bo nie każdy może jako radny przychodzić na sesje, komisje, uczestniczyć w kampanii. To były osoby, które pracowały na zasadzie ekspertów, uzupełnienia składu komisji. Zmiana w tym zakresie to był krok wstecz, natomiast całe ustawodawstwo unijne i polskie generalnie idzie w kierunku zwiększenia udziału społeczeństwa w rządzeniu, zwiększenia partycypacji i jej form.
Podobnego zdania na temat inicjatywy uchwałodawczej jest Adam Mróz, zastępca burmistrza i członek koalicyjnej Platformy Obywatelskiej.
- Jak najbardziej jestem za, bo to w pewien sposób nadaje społeczeństwu pewne prawa, ale i obowiązki – uznaje. – Na dzień dzisiejszy panuje łatwość krytykowania pewnych rozwiązań, ale z drugiej strony nie ma dialogu ze społeczeństwem, bo jest ono mało reprezentowane. Jeśli pojawi się dyskusja, żeby włączyć społeczeństwo do dialogu, do wypracowywania najlepszych rozwiązań, to jak najbardziej jestem za. Mam nadzieję, że to będzie rzeczywiście aktywne działanie ze strony mieszkańców. Jeśli przyjęlibyśmy zmiany w statucie, które by umożliwiały inicjatywę uchwałodawczą, to liczę na to, że społeczeństwo będzie się organizować, debatować i zgłaszać swoje propozycje. Musi być to szeroka reprezentacja, a z tym mamy problemy, nie tylko w Wyszkowie, ale też w Polsce.
Radny miejski Adam Szczerba też mówi o otwartości wobec wyszkowian.
- Jako radny staram się reagować, jeśli z jakimiś sprawami zwracają się do mnie mieszkańcy. Natomiast ich część swoich radnych nie zna, częściowo się z nimi nie utożsamia, stąd wydaje mi się, że wprowadzenie inicjatywy byłoby dobre – mówi. – Samorząd jest po to, by być otwartym na mieszkańców, inicjatywa uchwałodawcza to jak najbardziej dobre rozwiązanie z tego punktu widzenia. Pokazywałaby też, jakie są intencje niektórych radnych, bo jeśli projekt uchwały mieszkańców byłby naprawdę dobry, a radni by go nie przegłosowali, to należałoby się zastanowić, dlaczego tak się dzieje.

Dowód szacunku dla mieszkańców
- Inicjatywa jest świadectwem szacunku władz lokalnych do mieszkańców, dowodem na to, że ważne są potrzeby i kompetencje obywateli – mówi Joanna Załuska, dyrektor programu „Masz głos. Masz wybór” Fundacji Batorego.
Organizacja zwraca jednak uwagę, że brak możliwości inicjatywy uchwałodawczej zwykle nie wynika ze złej woli. „Władze czasami obawiają się wprowadzać je do statutów, ponieważ w polskim prawie nie ma przepisów mówiących wprost, jak to zrobić” – podaje.
Fundacja powołuje się jednak na opinię prof. Huberta Izdebskiego z Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego „Brak ustawowego uregulowania pewnej kwestii ustrojowej (milczenie ustawodawcy) nie oznacza generalnie zakazu wypowiadania się na ten temat w statucie”.
Organizatorzy programu „Masz głos. Masz wybór” zachęcają do aktywności tych, którzy zainteresowani są wprowadzeniem inicjatywy uchwałodawczej w swojej gminie. W tym celu do 30 września mogą się rejestrować na stronie www.maszglos.pl – tam odnajdą porady prawnika, wzory pism, materiały. Dla najbardziej zaangażowanych uczestników fundacja zapowiada galę w Pałacu Prezydenckim.
J.P.

Komentarze

Napisz komentarz

• Komentarze naruszające netykietę nie będą publikowane.
• Komentarze promujące własne np. strony, produkty itp. nie będą publikowane.
• Za treść komentarza odpowiada jego autor.
• Regulamin komentowania w serwisie wyszkowiak.pl

Imię:

Tytuł:

Komentarz: