• - Strona Główna

Spotkanie z prof. Markiem Janem Chodakiewiczem fot. Justyna Pochmara

„Powiewem wolności” dyskusję z gościem nazwał prowadzący ją Marek Głowacki. Marek Chodakiewicz odważnie nazywający współczesne zjawiska zachodzące w polityce opierał swój wywód nie tylko na olbrzymiej wiedzy, ale też anegdotach, przykładach z własnego życia. Mimo że tematem głównym spotkania miały być przemiany w Polsce po 1989 r., wiele czasu poświęcił opowiadaniu o swojej biografii i ludziach, których spotkał na swojej naukowej drodze w Stanach Zjednoczonych. Transformację związaną z przełomem końca lat 80. porównał do pomięcia kartki papieru – w ten sposób zmienia jedynie kształt, ale istota pozostaje ta sama. Tak zdaniem profesora wygląda polska rzeczywistość – elity pozostały te same, a społeczeństwo poprzez lata życia w systemie autorytarnym nie ma samoświadomości dotyczącej tego, skąd pochodzi, jakie są jego korzenie.
– Najgorszym wyzwaniem dla was jest spojrzeć twardo w lustro i powiedzieć „oni z nas zrobili niewolników, bo urobili nas”. Nawet ci najdzielniejsi z nas, którzy potrafili się przeciwstawić w komunie, potrafili jedynie negować jej kłamstwo, a negacja kłamstwa nie daje prawdy – mówił M. Chodakiewicz. – Trzeba spojrzeć twardo na siebie, żeby zobaczyć, dlaczego naród katolicki nie potrafi wybrać swojej reprezentacji, a rządzą nami prawie stale lewacy. Jak to jest w ogóle możliwe, żeby zaistniał Palikot, Miller, Tusk, czy inna małpiarnia?
Według gościa spotkania, przemiany roku 1989 r. w założeniu ówczesnej władzy nie miały doprowadzić do oddania rządów.
– Komuna otworzyła swoje szeregi i powiedziała „niektórym z was dokopaliśmy, większość prześladowaliśmy, ale jak chcecie teraz kraść z nami i budować nową rzeczywistość, to proszę bardzo, jesteście nasi” – zauważył. – Część transformowała się razem z komuną, a ci którzy się nie zdecydowali na to, to zwykle siedzą tutaj – mówił wskazując na publiczność. – Tylko twarda analiza bez żadnych sentymentów pomoże poprawić błędy. Jak będziemy ciągle zwalać na innych, to będzie ciągle to samo, czego jestem świadkiem od 1989 r.
Dla Marka Chodakiewicza problem tkwi w niewykształconych samoświadomych elitach, których zalążki dopiero powstają.
– Ci z elit działania, którzy nie zginęli w holokauście, Powstaniu Warszawskim, konspiracji, zostali eksterminowani przez komunę po wojnie albo znaleźli się na emigracji. Pozostały elity trwania – zachowały wiarę i tradycję, ale prawie nic nie uczyły dzieci o sobie i swoich korzeniach – kontynuował. – Elity trwania nie były adekwatne do potrzeb w roku 1989 i nie są takie teraz. Elity działania jeszcze się nie wygenerowały. Jest rzeczą podstawową, aby każda osoba, która jest świadoma, stała się samoświadoma i wiedziała kim jest, skąd pochodzi. Elity trwania wyprodukowały kolejne elity trwania, które nie potrafiły wyzyskać szansy 1989 r. A kto potrafił? Dzieci katów – Michnik, Geremek, Kuroń. Dzieci katów zauroczyły i omamiły dzieci ofiar. Mogli wam dalej kłamać, bo nie wiedzieliście, kim jesteście.
Syndrom zmian społecznych zachodzących w PRL-u prowadzących do wytworzenia biernych elit nazwał syndromem sztokholmskim.
– Dostosowanie oznacza, że staramy się przypodobać i upodobnić do kata. To najzupełniej zrozumiały mechanizm – zauważył. – W ekstremalnych warunkach ludzie w obozach koncentracyjnych zaczynali zachowywać się tak, żeby strażnicy nie bili ich w twarz co piętnaście minut, tylko dwa razy dziennie. Człowiek coraz bardziej staje się spolegliwy. Tak się produkuje niewolników, a wam plugawiono i gwałcono dusze, serca, mózgi przez pięćdziesiąt lat. Jakie miały być inne rezultaty?
Marek Chodakiewicz dostrzega jednak także pozytywy obecnej Polski.
– Andrzej Zybertowicz mówi o archipelagu wolności i z tego się trzeba cieszyć. Z państwa Klubu, z tej grupy, która dziś jest na spotkaniu należy się cieszyć, bo spotkać się w takim gronie byłoby niemożliwe przed 1989 r. – powiedział. – Jest dużym osiągnięciem to, że coraz więcej jest inicjatyw oddolnych, lokalnych. Po 25 latach są archipelagi wolności i Polskości, istnieje samoświadoma elita, która nie istniała, a ona to musi być, żeby zastąpić postsowietów, postpeereleowców i postpolaków. Tam wszędzie, gdzie zwykły mieszkaniec podnosi papier i wrzuca do kosza, tam gdzie są inicjatywy oddolne, firmy, które istnieją i się rozkręcają, tam są pozytywne zjawiska. Inicjatywa jest dobrem. To się liczy nie jako transformacja, ale jako niepodległość.
Według Marka Chodakiewicza nie ma co liczyć na sojusze militarne, w tym na Stany Zjednoczone.
– Indywidualne posiadanie broni jest bezwzględnie potrzebne, aby był narodowy system obronny oparty na małej armii i obronie terytorialnej, w której mieszkańcy Wyszkowa broniliby swojego miasta – uznał. – Jak Polacy nie obronią się sami, nikt ich nie obroni.
Profesor uważa, że Stany Zjednoczone przez ostatnie dekady angażowały się w sprawy Europy Zachodniej zniszczonej w czasie wojny. Jego zdaniem to, że są krajem na tyle zamożnym, bo mogą sobie na to pozwolić polega m.in. na sile przywiązania do wartości związanych z religią.
– Ameryka jest taka jak Polska – tam mniej więcej tyle samo osób uczęszcza do kościołów, zborów. Oni nie wstydzą się tego, a Ameryka jest najnowocześniejsza, najbardziej zamożna. Nie widzą żadnej sprzeczności, żeby iść śmiało w przyszłość z Bogiem – powiedział. – Są za to kompleksy w Europie Zachodniej – tam źródłem prosperity jest to, że ja jako podatnik amerykański przez 50 lat łożyłem na ich obronność, inwestycje, bo Europa była zupełnie zniszczona. Europejczycy zbudowali sobie państwo opiekuńcze, a Amerykanie mają dość. Do dziś Europejczycy nie muszą wydawać na swoją obronność, a to przecież fura pieniędzy. Niech się nie chwalą, że załatwili to bez Boga, bo mają to dzięki temu, że ci ludzie, którzy Boga mieli, ich obronili i jeszcze im kasę dali.
J.P.

Komentarze

Napisz komentarz

• Komentarze naruszające netykietę nie będą publikowane.
• Komentarze promujące własne np. strony, produkty itp. nie będą publikowane.
• Za treść komentarza odpowiada jego autor.
• Regulamin komentowania w serwisie wyszkowiak.pl

Imię:

Tytuł:

Komentarz: